-
12.
dlatego, że ktoś/coś, o kim/czym mowa, znajduje się w danym stanie psychicznym lub fizycznym w takim stopniu, że nie może nie dziać się z nim to, co się dzieje -
Z zaimkiem osobowym on w formie poprzyimkowej nieakcentowanej, a także z wyrazami zaczynającymi się od co najmniej dwóch spółgłosek, z których pierwsza to: z , s , ż , sz , ź , ś występuje wariant ze . Wariant ze może wystąpić także przed innymi wyrazami, w szczególności zaczynającymi się od co najmniej dwóch spółgłosek, np. ze wzburzenia .
-
- ze
-
wykładnik relacji przyczynowej
-
Na dworze świeciło wprawdzie słońce, ale ja trząsłem się z zimna, toteż włożyłem kurtkę i wydawszy Agnieszce ostatnie dyrektywy, poszedłem na pocztę.
źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
Syknął z bólu, kiedy poczuł na swojej zniszczonej twarzy ostre ukłucia.
źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
Jedynie Czarne Bliźniaki szaleją z radości, śpiewają i tańczą po całym podwórku [...].
źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001
I wtedy, i tym razem płakałam z oburzenia i upokorzenia, i nie mogłam mu wybaczyć, że on tak wszystko śmiertelnie poważnie traktował, mimo że umiał się również śmiać.
źródło: NKJP: Zofia Kucówna: Wspomnienia, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29
- Zenek? - zakrzyknął z cicha Julek głosem zduszonym ze zdumienia.
źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
-
część mowy: przyimek
-
z KOGO / CZEGO
w pozycji prawostronnej: Rz. nazywający stan fizyczny bądź psychiczny, który może objawiać się fizycznie, fizjologicznie lub w postaci spontanicznego zachowania
w Zd. z Cz. nazywającym reakcję fizyczną, fizjologiczną, nagłe zachowanie, zachowanie odbiegające od przyjętej normy lub niekontrolowany proces, np. wychudnąćszyk: względem frazy czasownikowej zmienny: neutralna postpozycja
względem frazy rzeczownikowej stały: antepozycja -
psł. *sъ // *jьz