-
1.
przerywać sen -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne -
synonimy: przebudzać
zbudzać
antonimy: usypiać
-
- budzik, dźwięk, hałas, krzyk, słońce, szelest budzi
- budzić domowników, dzieci, żonę
- budzić do pracy, do szkoły
- budzić na apel, na śniadanie
- budzić w środku nocy
- budzić z drzemki, ze snu
-
Budzi mnie słońce wpadające do kajuty.
źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997
Ubrał się szybko, chwycił sandały i ręcznik, nie budząc Heleny, cichutko wymknął się z pokoju.
źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003
Nie chciałem pani budzić rano telefonem - powiedział z uśmiechem.
źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
Czasami nocą budziły mnie śmiechy, odgłosy zabaw z kotem i stuk maszyny.
źródło: NKJP: Anna Dymna, Elżbieta Baniewicz: Ona to ja, 1997
Budziło mnie gwałtowne bicie serca, siadałam na łóżku, z niechęcią i trudem wracając do rzeczywistości.
źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1990
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. budzę
budzimy
2 os. budzisz
budzicie
3 os. budzi
budzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. budziłem
+(e)m budził
budziłam
+(e)m budziła
budziłom
+(e)m budziło
budziliśmy
+(e)śmy budzili
budziłyśmy
+(e)śmy budziły
2 os. budziłeś
+(e)ś budził
budziłaś
+(e)ś budziła
budziłoś
+(e)ś budziło
budziliście
+(e)ście budzili
budziłyście
+(e)ście budziły
3 os. budził
budziła
budziło
budzili
budziły
bezosobnik: budzono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę budził
będę budzić
będę budziła
będę budzić
będę budziło
będę budzić
będziemy budzili
będziemy budzić
będziemy budziły
będziemy budzić
2 os. będziesz budził
będziesz budzić
będziesz budziła
będziesz budzić
będziesz budziło
będziesz budzić
będziecie budzili
będziecie budzić
będziecie budziły
będziecie budzić
3 os. będzie budził
będzie budzić
będzie budziła
będzie budzić
będzie budziło
będzie budzić
będą budzili
będą budzić
będą budziły
będą budzić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. budźmy
2 os. budź
budźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. budziłbym
bym budził
budziłabym
bym budziła
budziłobym
bym budziło
budzilibyśmy
byśmy budzili
budziłybyśmy
byśmy budziły
2 os. budziłbyś
byś budził
budziłabyś
byś budziła
budziłobyś
byś budziło
budzilibyście
byście budzili
budziłybyście
byście budziły
3 os. budziłby
by budził
budziłaby
by budziła
budziłoby
by budziło
budziliby
by budzili
budziłyby
by budziły
bezosobnik: budzono by
bezokolicznik: budzić
imiesłów przysłówkowy współczesny: budząc
gerundium: budzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. budzenie
budzenia
D. budzenia
budzeń
C. budzeniu
budzeniom
B. budzenie
budzenia
N. budzeniem
budzeniami
Ms. budzeniu
budzeniach
W. budzenie
budzenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: budzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. budzący
budzący
budzący
budzące
budząca
D. budzącego
budzącego
budzącego
budzącego
budzącej
C. budzącemu
budzącemu
budzącemu
budzącemu
budzącej
B. budzącego
budzącego
budzący
budzące
budzącą
N. budzącym
budzącym
budzącym
budzącym
budzącą
Ms. budzącym
budzącym
budzącym
budzącym
budzącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. budzący
budzący
budzące
budzące
D. budzących
budzących
budzących
budzących
C. budzącym
budzącym
budzącym
budzącym
B. budzących
budzących
budzących
budzące
N. budzącymi
budzącymi
budzącymi
budzącymi
Ms. budzących
budzących
budzących
budzących
imiesłów przymiotnikowy bierny: budzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. budzony
budzony
budzony
budzone
budzona
D. budzonego
budzonego
budzonego
budzonego
budzonej
C. budzonemu
budzonemu
budzonemu
budzonemu
budzonej
B. budzonego
budzonego
budzony
budzone
budzoną
N. budzonym
budzonym
budzonym
budzonym
budzoną
Ms. budzonym
budzonym
budzonym
budzonym
budzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. budzeni
budzeni
budzone
budzone
D. budzonych
budzonych
budzonych
budzonych
C. budzonym
budzonym
budzonym
budzonym
B. budzonych
budzonych
budzonych
budzone
N. budzonymi
budzonymi
budzonymi
budzonymi
Ms. budzonych
budzonych
budzonych
budzonych
-
+ budzić + KOGO + (z CZEGO) + (CZYM) -
psł. *buditi
-
+ budzić + KOGO + (z CZEGO) + (CZYM)