przełom - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

znacząca zmiana w przebiegu czegoś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

jakość i intensywność

	synonimy:	zwrot
	hiperonimy:	zmiana

Połączenia

demokratyczny, ustrojowy; gospodarczy, historyczny, polityczny, rewolucyjny; psychologiczny; technologiczny; październikowy; jakościowy; duży, istotny, wielki; głęboki, gwałtowny, radykalny; pozytywny; kolejny; niewątpliwy, prawdziwy, rzeczywisty, wyraźny, znamienny, zasadniczy przełom; przełom kopernikański
przełom w badaniach, w jakiejś dziedzinie, w zakresie czegoś; w dziejach, w gospodarce, w historii, w medycynie, w sztuce; w karierze; w myśleniu, w podejściu; w negocjacjach, w rozmowach; w śledztwie; w jakimś procesie, w rozwoju, w życiu; w sprawie, w stosunkach; w walce
czas, epoka, lata, moment, okres; literatura, pokolenie, rząd; świadek; sytuacja przełomu
przełom dokonał się, nastąpił, przyszedł
dokonać, spodziewać się przełomu
przynieść, spowodować; stanowić; zwiastować przełom
okazać się, stać się przełomem
doprowadzić do przełomu

Cytaty

	Mówimy, że Bitwa Warszawska była przełomem, powstrzymała Sowietów. Żadnym przełomem nie była, ale powstrzymała komunizm na 20 lat. źródło: NKJP: Roman Wapiński: Między Hitlerem a Stalinem, Gazeta Wyborcza ,1998-11-06
	Z tego też powodu nowa elektrownia będzie przygotowana już do kolejnego technologicznego przełomu: wychwytywania i składowania CO2, czyli technologii CCS (carbon capture and storage). źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Pożytki z kryzysu, Polityka, 2009-04-25
	W gospodarkach rozwiniętych daje się zauważyć zmiana roli menedżera wynikająca ze zmiany jego stosunku do własności czynników produkcji. Pierwszy zasadniczy przełom w gospodarce rynkowej polegał na oddzieleniu od siebie własności i zarządzania. Obecnie dokonuje się kolejny przełom w odwrotnym kierunku, polegający na uwłaszczeniu menedżerów. źródło: NKJP: Ewa Małecka: Ograniczenia decyzji przedsiębiorstwa w procesie transformacji systemowej, 1998
	Nie byłoby dziś komputerów bez hinduskiego wynalazku zera i wielkich przełomów polegających na rozwoju algebry, logiki, algebraizacji logiki i wielu innych osiągnięć. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Miłość, wojna, rewolucja : szkice na czas kryzysu, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przełom	przełomy
D.	przełomu	przełomów
C.	przełomowi	przełomom
B.	przełom	przełomy
N.	przełomem	przełomami
Ms.	przełomie	przełomach
W.	przełomie	przełomy

Składnia

	+	przełom	+	(w CZYM)
	+	przełom	+	(JAKI)

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od st.pol. przełomić 'rozdzielić na części, przełamać, rozerwać', w XVI wieku też 'pokonać, zwyciężyć', 'doprowadzić do zmiany czyjejś postawy, zdania, przekonania'; zob. łamać