-
1.
zwierzę domowe podobne do konia, lecz nieco mniejsze, szare lub brunatne, o dużej głowie, długich uszach i cienkim ogonie zakończonym kitą, hodowane ze względu na swoją siłę -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwierzęta domowe i hodowlane -
- juczny osioł
- osioł i wielbłąd; koń i osioł, muł i osioł, wół i osioł; osły i barany, kozy i osły, owce i osły
- grzbiet, uszy osła; stado; karawana osłów
- osioł ryczy; ciągnie coś
- objuczyć osła
- jechać na ośle
- uparty jak osioł
-
Dotarliśmy do schroniska, w którym nie było jeszcze elektryczności, a wszystko dostarczały tam karawany osłów - opowiada Marek Żebrowski.
źródło: NKJP: Robert Domżał: Wyczynowcy, Gazeta Poznańska, 2005-01-28
Wszakże dzieciństwo spędził na grzbiecie osła. Bywał na zachodzie po tamtej stronie pustyni, widywał wielkie grody niepodobne do tutejszych i góry, w których mieszkali olbrzymi, Refaim.
źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996
Ogarnięte strachem muły i osły uciekały, wlokąc za sobą wózki. Przewracały i gryzły tych, którzy im stawali na drodze, kopały napierających z tyłu.
źródło: NKJP: Jerzy Dobraczyński: Święty miecz, 1996
Karawana Jakuba była ogromna: składała się z wielbłądów, osłów jucznych, owiec, baranów i kóz oraz dwóch żon, dwóch nałożnic i jedenastu synów Jakuba, nie licząc mnóstwa czeladzi wraz z rodzinami.
źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści bilijne, 1996
Bo tak naprawdę, po co pakować ciężkie pieniądze, energię, zdrowie i czas w tak ryzykowny interes? - pyta. - Gdyby nie to, że jestem uparty jak osioł, pewnie kilka lat temu dalibyśmy sobie spokój.
źródło: NKJP: JC: Show sióstr Radwańskich, Super Express, 2006
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. osioł
osły
D. osła
osłów
C. osłowi
osłu
osłom
B. osła
osły
N. osłem
osłami
Ms. ośle
osłach
W. ośle
osły
-
psł. *osьlъ
Forma prasłowiańska jest zapożyczeniem z gockiego asilus 'osioł' przejętego z łac. asinus 'osioł'; nowsza polska postać osioł ma -o- podobnie jak kocioł (skutek upodobnienia do późniejszej tylnej artykulacji -ł).