-
1.
odczuwać dojmujący chłód wskutek działania niskiej temperatury albo wiatru -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
temperatura i ogień -
synonimy: marznąć
-
- dzieci, kobiety, ludzie, uczniowie...; ptaki; dłonie, ręce; nogi, stopy; palce ziębną
-
Skarżył się, że ziębnie nocami, nie może w domu pracować, a jego rodzina ciężko chora.
źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
Mokre gąsięta bardzo szybko ziębną, zbijają się w gromadki i wtedy znowu przegrzewają, nieraz z tego powodu nawet się duszą.
źródło: Internet: forum.polskikurnik.pl › Ptaki udomowione › Drób › Gęsi
Mróz szczypie policzki, ziębną nogi i ręce.
źródło: NKJP: Wanda Ossowska: Przeżyłam... : Lwów - Warszawa 1939-1946, 2009
Plecy ziębły mi od ziemi.
źródło: Internet: mz-trophy.blogspot.com/2012/03/opowiadanie-o-mojej-mz.html
A były to wspomnienia ciekawe. Mówiono w nich o bardzo trudnych początkach pracy: paleniu w piecach kaflowych, ziębnięciu przy nieszczelnych oknach, pokojach, w których przy jednym biurku siedziały dwie osoby, i innych pionierskich udrękach.
źródło: NKJP: Ciekawe wspomnienia, Tygodnik Siedlecki, 2010
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ziębnę
ziębniemy
2 os. ziębniesz
ziębniecie
3 os. ziębnie
ziębną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ziąbłem
+(e)m ziąbł
ziębłam
+(e)m ziębła
ziębłom
+(e)m ziębło
ziębliśmy
+(e)śmy ziębli
ziębłyśmy
+(e)śmy ziębły
2 os. ziąbłeś
+(e)ś ziąbł
ziębłaś
+(e)ś ziębła
ziębłoś
+(e)ś ziębło
ziębliście
+(e)ście ziębli
ziębłyście
+(e)ście ziębły
3 os. ziąbł
ziębła
ziębło
ziębli
ziębły
bezosobnik: ziębnięto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę ziąbł
będę ziębnąć
będę ziębła
będę ziębnąć
będę ziębło
będę ziębnąć
będziemy ziębli
będziemy ziębnąć
będziemy ziębły
będziemy ziębnąć
2 os. będziesz ziąbł
będziesz ziębnąć
będziesz ziębła
będziesz ziębnąć
będziesz ziębło
będziesz ziębnąć
będziecie ziębli
będziecie ziębnąć
będziecie ziębły
będziecie ziębnąć
3 os. będzie ziąbł
będzie ziębnąć
będzie ziębła
będzie ziębnąć
będzie ziębło
będzie ziębnąć
będą ziębli
będą ziębnąć
będą ziębły
będą ziębnąć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ziębnijmy
2 os. ziębnij
ziębnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ziąbłbym
bym ziąbł
ziębłabym
bym ziębła
ziębłobym
bym ziębło
zięblibyśmy
byśmy ziębli
ziębłybyśmy
byśmy ziębły
2 os. ziąbłbyś
byś ziąbł
ziębłabyś
byś ziębła
ziębłobyś
byś ziębło
zięblibyście
byście ziębli
ziębłybyście
byście ziębły
3 os. ziąbłby
by ziąbł
ziębłaby
by ziębła
ziębłoby
by ziębło
ziębliby
by ziębli
ziębłyby
by ziębły
bezosobnik: ziębnięto by
bezokolicznik: ziębnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny: ziębnąc
gerundium: ziębnięcie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ziębnięcie
ziębnięcia
D. ziębnięcia
ziębnięć
C. ziębnięciu
ziębnięciom
B. ziębnięcie
ziębnięcia
N. ziębnięciem
ziębnięciami
Ms. ziębnięciu
ziębnięciach
W. ziębnięcie
ziębnięcia
imiesłów przymiotnikowy czynny: ziębnący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ziębnący
ziębnący
ziębnący
ziębnące
ziębnąca
D. ziębnącego
ziębnącego
ziębnącego
ziębnącego
ziębnącej
C. ziębnącemu
ziębnącemu
ziębnącemu
ziębnącemu
ziębnącej
B. ziębnącego
ziębnącego
ziębnący
ziębnące
ziębnącą
N. ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
ziębnącą
Ms. ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
ziębnącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ziębnący
ziębnący
ziębnące
ziębnące
D. ziębnących
ziębnących
ziębnących
ziębnących
C. ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
ziębnącym
B. ziębnących
ziębnących
ziębnących
ziębnące
N. ziębnącymi
ziębnącymi
ziębnącymi
ziębnącymi
Ms. ziębnących
ziębnących
ziębnących
ziębnących
odpowiednik aspektowy: zziębnąć
-
+ ziębnąć + (KOMU) -
ogsł. *zębnǫti
Od podstawowego psł. *zębti, *zębǫ 'marznąć, ziębnąć' : 'rwać, targać, szarpać' (por. ząb )
-
+ ziębnąć + (KOMU)