-
1.
wywołać u kogoś nagły przypływ pozytywnych uczuć
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Stany psychiczne człowieka
emocje i uczucia -
synonimy: zmiękczyć
-
- film, list, prezent, wiersz wzruszył; historia, książka, opowieść wzruszyła; pożegnanie, spotkanie, wyznanie wzruszyło kogoś
- wzruszyć przysięgłych, publiczność, widzów, wszystkich, zebranych, zatwardziałe serca
- wzruszyć kogoś czyimś/swoim losem, łzami, płaczem, prośbami, opowieścią
- wzruszyć do głębi (serca), głęboko, do łez, do żywego
- potrafić, próbować wzruszyć
-
Wawrzyn wzruszył mnie. Przyniósł dwa bukiety: jeden na rocznicę ślubu, drugi na moje imieniny.
źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006
Wzruszyła mnie swoją opowieścią.
źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002
Ostatnią strzałę, jaka jej została, nałożyła na cięciwę i skupiona czekała wypadków. Jej spokój, jej odwaga, jej gotowość do walki wzruszyły mnie do głębi, serce wypełniły mi dziwną tkliwością.
źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957
Nohavica świetnie żonglował nastrojami – w jednej chwili żartował i rozśmieszał, by za moment wzruszyć niemal do łez.
źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Pieśni od przyjaciela… Jarka Nohavicy, Esensja, 2008, nr 3
Wzruszyło go, że postanowiłem zrezygnować z pobytu we Włoszech, by opiekować się chorą matką.
źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Śpiewałem dla papieża, Express Ilustrowany, 2002-08-14
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wzruszę
wzruszymy
2 os. wzruszysz
wzruszycie
3 os. wzruszy
wzruszą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wzruszyłem
+(e)m wzruszył
wzruszyłam
+(e)m wzruszyła
wzruszyłom
+(e)m wzruszyło
wzruszyliśmy
+(e)śmy wzruszyli
wzruszyłyśmy
+(e)śmy wzruszyły
2 os. wzruszyłeś
+(e)ś wzruszył
wzruszyłaś
+(e)ś wzruszyła
wzruszyłoś
+(e)ś wzruszyło
wzruszyliście
+(e)ście wzruszyli
wzruszyłyście
+(e)ście wzruszyły
3 os. wzruszył
wzruszyła
wzruszyło
wzruszyli
wzruszyły
bezosobnik: wzruszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wzruszmy
2 os. wzrusz
wzruszcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wzruszyłbym
bym wzruszył
wzruszyłabym
bym wzruszyła
wzruszyłobym
bym wzruszyło
wzruszylibyśmy
byśmy wzruszyli
wzruszyłybyśmy
byśmy wzruszyły
2 os. wzruszyłbyś
byś wzruszył
wzruszyłabyś
byś wzruszyła
wzruszyłobyś
byś wzruszyło
wzruszylibyście
byście wzruszyli
wzruszyłybyście
byście wzruszyły
3 os. wzruszyłby
by wzruszył
wzruszyłaby
by wzruszyła
wzruszyłoby
by wzruszyło
wzruszyliby
by wzruszyli
wzruszyłyby
by wzruszyły
bezosobnik: wzruszono by
bezokolicznik: wzruszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: wzruszywszy
gerundium: wzruszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wzruszenie
wzruszenia
D. wzruszenia
wzruszeń
C. wzruszeniu
wzruszeniom
B. wzruszenie
wzruszenia
N. wzruszeniem
wzruszeniami
Ms. wzruszeniu
wzruszeniach
W. wzruszenie
wzruszenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: wzruszony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wzruszony
wzruszony
wzruszony
wzruszone
wzruszona
D. wzruszonego
wzruszonego
wzruszonego
wzruszonego
wzruszonej
C. wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonemu
wzruszonej
B. wzruszonego
wzruszonego
wzruszony
wzruszone
wzruszoną
N. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszoną
Ms. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wzruszeni
wzruszeni
wzruszone
wzruszone
D. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
C. wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
wzruszonym
B. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszone
N. wzruszonymi
wzruszonymi
wzruszonymi
wzruszonymi
Ms. wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
wzruszonych
odpowiednik aspektowy: wzruszać
-
+ wzruszyć + KOGO + (CZYM)(to), że ZDANIE + wzruszyć + KOGO -
Z przedrostkiem wz- (< psł. *vъz-) od czasownika ruszyć (zob.). Rozwój znaczenia: 'poruszając, zmieszać, przewrócić, spulchnić', 'wywołać poruszenie, rozczulić, roztkliwić'