zapaść się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

6.

książk. przestać być widocznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zniknąć

Połączenia

zapaść się w dali, w oddali, w tłumie

Cytaty

Ja wytężyłem na kobietkę oczy do oporu, żeby ją, o ile to możliwe, obrócić siłą woli, ale to na nic, bo już zapadła się w tłumie za bramą [...].

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Przechodzą dwie kobiety z opatulonymi dziećmi. Pobrzęk bransolet na nogach i rękach, ciche śpiewne głosy. Wyszły z mroku, rozbłysły czerwienią sari i zapadły się w ciemność pod drzewami.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Ogień był już tylko kupą czerwonych węgli, ale sylwetka Wasyla nie zapadła się w mrok, lecz stała się bardziej wyrazista, prawie czarna.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapadnę się	zapadniemy się
2 os.	zapadniesz się	zapadniecie się
3 os.	zapadnie się	zapadną się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapadłem się +(e)m się zapadł	zapadłam się +(e)m się zapadła	zapadłom się +(e)m się zapadło	zapadliśmy się +(e)śmy się zapadli	zapadłyśmy się +(e)śmy się zapadły
2 os.	zapadłeś się +(e)ś się zapadł	zapadłaś się +(e)ś się zapadła	zapadłoś się +(e)ś się zapadło	zapadliście się +(e)ście się zapadli	zapadłyście się +(e)ście się zapadły
3 os.	zapadł się	zapadła się	zapadło się	zapadli się	zapadły się

bezosobnik: zapadnięto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapadnijmy się
2 os.	zapadnij się	zapadnijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapadłbym się bym się zapadł	zapadłabym się bym się zapadła	zapadłobym się	zapadlibyśmy się byśmy się zapadli	zapadłybyśmy się byśmy się zapadły
2 os.	zapadłbyś się byś się zapadł	zapadłabyś się byś się zapadła	zapadłobyś się byś się zapadło	zapadlibyście się byście się zapadli	zapadłybyście się byście się zapadły
3 os.	zapadłby się by się zapadł	zapadłaby się by się zapadła	zapadłoby się by się zapadło	zapadliby się by się zapadli	zapadłyby się by się zapadły

bezosobnik: zapadnięto by się

bezokolicznik: zapadnąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapadłszy się

gerundium: zapadnięcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapadnięcie się	zapadnięcia się
D.	zapadnięcia się	zapadnięć się
C.	zapadnięciu się	zapadnięciom się
B.	zapadnięcie się	zapadnięcia się
N.	zapadnięciem się	zapadnięciami się
Ms.	zapadnięciu się	zapadnięciach się
W.	zapadnięcie się	zapadnięcia się

odpowiednik aspektowy: zapadać się

Składnia

	+	zapaść się	+	w CO
	+	zapaść się	+	w CZYM

Pochodzenie

Zob. paść (na ziemię)