-
1.a
postępujący w sposób bezstronny i zgodny z przyjętymi zasadami -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności -
- sprawiedliwy sędzia
- sprawiedliwy i miłosierny, sprawiedliwy i solidarny, sprawiedliwy i uczciwy
- bardzo sprawiedliwy
-
Bohater był mądrym i sprawiedliwym sędzią, występującym w obronie wdów i sierot.
źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996
Król był sprawiedliwy, ale też niezwykle wymagający dla swoich poddanych. Każdy dokładnie znał zakres swoich obowiązków i wiedział, że za nieprzestrzeganie reguł może być w każdej chwili wyrzucony z pałacu.
źródło: NKJP: Agnieszka Kozak, Aneta Pietrzak: W poszukiwaniu siebie bajki terapeutyczne dla dorosłych, 2009
[...] Roosevelt - był utopistą, on naprawdę wierzył, że zorganizują lepszy, sprawiedliwszy świat.
źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009
Wybierzcie superbelfra! Który nauczyciel potrafi jasno wytłumaczyć swój przedmiot i skutecznie go nauczyć? Który nie krzyczy, jest przyjazny, a zarazem sprawiedliwy wobec uczniów?
źródło: NKJP: (Węg), Wymagający, ale szanowany, Gazeta Wrocławska, 2002-10-22
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. sprawiedliwy
sprawiedliwy
sprawiedliwy
sprawiedliwe
sprawiedliwa
D. sprawiedliwego
sprawiedliwego
sprawiedliwego
sprawiedliwego
sprawiedliwej
C. sprawiedliwemu
sprawiedliwemu
sprawiedliwemu
sprawiedliwemu
sprawiedliwej
B. sprawiedliwego
sprawiedliwego
sprawiedliwy
sprawiedliwe
sprawiedliwą
N. sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwą
Ms. sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwej
W. sprawiedliwy
sprawiedliwy
sprawiedliwy
sprawiedliwe
sprawiedliwa
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. sprawiedliwi
sprawiedliwi
sprawiedliwe
sprawiedliwe
D. sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwych
C. sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
sprawiedliwym
B. sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwe
N. sprawiedliwymi
sprawiedliwymi
sprawiedliwymi
sprawiedliwymi
Ms. sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwych
sprawiedliwych
W. sprawiedliwi
sprawiedliwi
sprawiedliwe
sprawiedliwe
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. sprawiedliwszy
sprawiedliwszy
sprawiedliwszy
sprawiedliwsze
sprawiedliwsza
D. sprawiedliwszego
sprawiedliwszego
sprawiedliwszego
sprawiedliwszego
sprawiedliwszej
C. sprawiedliwszemu
sprawiedliwszemu
sprawiedliwszemu
sprawiedliwszemu
sprawiedliwszej
B. sprawiedliwszego
sprawiedliwszego
sprawiedliwszy
sprawiedliwsze
sprawiedliwszą
N. sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszą
Ms. sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. sprawiedliwsi
sprawiedliwsi
sprawiedliwsze
sprawiedliwsze
D. sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
C. sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
sprawiedliwszym
B. sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwsze
N. sprawiedliwszymi
sprawiedliwszymi
sprawiedliwszymi
sprawiedliwszymi
Ms. sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
sprawiedliwszych
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
-
+ sprawiedliwy + (wobec KOGO)szyk: neutralny -
z st.czes. spravedlivý 'sprawiedliwy; prawidłowy, stosowny; prawdomówny, prawdziwy; porządny; bogobojny'
Od st.czes. sprava, tożsamego z pol. sprawa (por.)
-
+ sprawiedliwy + (wobec KOGO)szyk: neutralny