rozumieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

myśląc o kimś lub słuchając jego słów, stawać się jakby tą osobą i czuć podobnie jak ona

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

rozumieć czyjeś frustracje, motywy, czyjeś zachowanie, zdenerwowanie, czyjąś pasję
rozumieć bez słów
rozumieć doskonale
zaczynać rozumieć

	Przecież Marek był moim narzeczonym. Myślałam, że mnie rozumie. Ale nie rozumiał. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006
	Rozumiał ludzi, naświetlał ich pobudki niejednokrotnie trafniej, niżby to sami umieli uczynić źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
	Już rozumiał Zakrzewskiego i jego wybuchy. Sam będzie niedługo taki jak on. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006
	Jan Paweł II miał też w sobie promieniującą na drugiego radość. Spojrzał ci w oczy i rozumiał cię bez słów. źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Łagodny pancernik, Polityka, 2009-05-02

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozumiałem +(e)m rozumiał	rozumiałam +(e)m rozumiała	rozumiałom +(e)m rozumiało	rozumieliśmy +(e)śmy rozumieli	rozumiałyśmy +(e)śmy rozumiały
2 os.	rozumiałeś +(e)ś rozumiał	rozumiałaś +(e)ś rozumiała	rozumiałoś +(e)ś rozumiało	rozumieliście +(e)ście rozumieli	rozumiałyście +(e)ście rozumiały
3 os.	rozumiał	rozumiała	rozumiało	rozumieli	rozumiały

bezosobnik: rozumiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozumiał będę rozumieć	będę rozumiała będę rozumieć	będę rozumiało będę rozumieć	będziemy rozumieli będziemy rozumieć	będziemy rozumiały będziemy rozumieć
2 os.	będziesz rozumiał będziesz rozumieć	będziesz rozumiała będziesz rozumieć	będziesz rozumiało będziesz rozumieć	będziecie rozumieli będziecie rozumieć	będziecie rozumiały będziecie rozumieć
3 os.	będzie rozumiał będzie rozumieć	będzie rozumiała będzie rozumieć	będzie rozumiało będzie rozumieć	będą rozumieli będą rozumieć	będą rozumiały będą rozumieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozumiejmy
2 os.	rozumiej	rozumiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozumiałbym bym rozumiał	rozumiałabym bym rozumiała	rozumiałobym bym rozumiało	rozumielibyśmy byśmy rozumieli	rozumiałybyśmy byśmy rozumiały
2 os.	rozumiałbyś byś rozumiał	rozumiałabyś byś rozumiała	rozumiałobyś byś rozumiało	rozumielibyście byście rozumieli	rozumiałybyście byście rozumiały
3 os.	rozumiałby by rozumiał	rozumiałaby by rozumiała	rozumiałoby by rozumiało	rozumieliby by rozumieli	rozumiałyby by rozumiały

bezosobnik: rozumiano by

bezokolicznik: rozumieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozumiejąc

gerundium: rozumienie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozumiejący

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozumiany

odpowiednik aspektowy: zrozumieć

+

rozumieć

+

KOGO

psł. *orzuměti 'pojąć, poznać, zrozumieć'

Z przedrostkiem *orz- od psł. *uměti ‘umieć’.
Zob. umieć .