przełożyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

9.

książk. uznać jakąś rzecz lub osobę za lepszą lub ważniejszą od innej

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

przełożyć siłę nad prawo, interes państwa nad doraźne korzyści

[...] skorumpowanie Niemca, spowodowanie, żeby zrobił on coś sprzecznego z interesem swej zwierzchności i przełożył ponad to swój osobisty interes, uważał za moralnie usprawiedliwione.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

[...] postanowili poprawić bieg historii. Ze zbrojnym rokoszem nie są jeszcze gotowi, ale można przecież zgładzić dziewczynę, którą Emhyr przełożył nad ich córki.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przełożę	przełożymy
2 os.	przełożysz	przełożycie
3 os.	przełoży	przełożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przełożyłem +(e)m przełożył	przełożyłam +(e)m przełożyła	przełożyłom +(e)m przełożyło	przełożyliśmy +(e)śmy przełożyli	przełożyłyśmy +(e)śmy przełożyły
2 os.	przełożyłeś +(e)ś przełożył	przełożyłaś +(e)ś przełożyła	przełożyłoś +(e)ś przełożyło	przełożyliście +(e)ście przełożyli	przełożyłyście +(e)ście przełożyły
3 os.	przełożył	przełożyła	przełożyło	przełożyli	przełożyły

bezosobnik: przełożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przełóżmy
2 os.	przełóż	przełóżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przełożyłbym bym przełożył	przełożyłabym bym przełożyła	przełożyłobym bym przełożyło	przełożylibyśmy byśmy przełożyli	przełożyłybyśmy byśmy przełożyły
2 os.	przełożyłbyś byś przełożył	przełożyłabyś byś przełożyła	przełożyłobyś byś przełożyło	przełożylibyście byście przełożyli	przełożyłybyście byście przełożyły
3 os.	przełożyłby by przełożył	przełożyłaby by przełożyła	przełożyłoby by przełożyło	przełożyliby by przełożyli	przełożyłyby by przełożyły

bezosobnik: przełożono by

bezokolicznik: przełożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przełożywszy

gerundium: przełożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przełożenie	przełożenia
D.	przełożenia	przełożeń
C.	przełożeniu	przełożeniom
B.	przełożenie	przełożenia
N.	przełożeniem	przełożeniami
Ms.	przełożeniu	przełożeniach
W.	przełożenie	przełożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przełożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przełożony	przełożony	przełożony	przełożone	przełożona
D.	przełożonego	przełożonego	przełożonego	przełożonego	przełożonej
C.	przełożonemu	przełożonemu	przełożonemu	przełożonemu	przełożonej
B.	przełożonego	przełożonego	przełożony	przełożone	przełożoną
N.	przełożonym	przełożonym	przełożonym	przełożonym	przełożoną
Ms.	przełożonym	przełożonym	przełożonym	przełożonym	przełożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przełożeni	przełożeni	przełożone	przełożone
D.	przełożonych	przełożonych	przełożonych	przełożonych
C.	przełożonym	przełożonym	przełożonym	przełożonym
B.	przełożonych	przełożonych	przełożonych	przełożone
N.	przełożonymi	przełożonymi	przełożonymi	przełożonymi
Ms.	przełożonych	przełożonych	przełożonych	przełożonych

odpowiednik aspektowy: przekładać

Składnia

+

przełożyć

+

KOGO/CO + nad KOGO/CO | ponad KOGO/CO

Pochodzenie

Być może kalka niem. vorziehen (Bańk); zob. łożyć