statek

  • obiekt posiadający własny napęd, służący do pływania po wodzie i pod nią
  • CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Transport

    transport wodny

  • synonimy:  łajba
    • amerykański, norweski, polski...; mały, morski, wojskowy; luksusowy, piracki statek; statek badawczy, medyczny, oceaniczny, oceanograficzny, ratowniczy, rybacki, sejsmiczny, wojenny; handlowy, pasażerski, towarowy, transportowy, turystyczny, wycieczkowy; dalekomorski, pełnomorski, śródlądowy; statki rządowe, rzeczne
    • statek widmo
    • statek armatorów duńskich, niemieckich..., bandery singapurskiej, panamskiej...; floty handlowej, światowej..., flotylli, Marynarki Wojennej, ochrony rybołówstwa, służby meteorologicznej; żeglugi śródlądowej, pasażerskiej, towarowej...
    • statek bez napędu mechanicznego, bez pilota, bez sternika, bez wioślarza, bez załogi; statek do połowu, do przewozu ładunków, osób...
    • statek pod banderą brytyjską, Francji...; statek z emigrantami, z kupcami, z ludźmi, z pasażerami, z turystami, z uchodźcami,z uciekinierami, z wycieczką, z załogą; z bananami, z drobiem, z gastronomią, z kukurydzą, z ładunkiem, z owocami, z paliwem, z paszą, z pomarańczami, ze stalą, z towarami, z zaopatrzeniem, ze zbożem, ze złotem
    • statek na Adriatyku, na Bałtyku...; na mieliźnie, na morzu, na oceanie, na redzie
    • statek i załoga; statki i barki, statki i łodzie, statki i motorówki, statki i okręty, statki i samoloty
    • armator, dowódca, kapitan, właściciel, załoga; bak, burta, dziób, kabina, kadłub, krawędź, pokład; kurs, ruch; matka chrzestna statku; flotylla; przystań statków
    • dojazd, podróż, powrót, przejażdżka, przeprawa, przewóz, rejs, wycieczka, wyprawa, żegluga statkiem; przewóz statkami
    • dokument, karta bezpieczeństwa, paliwo dla statków; odpady, rozbitkowie ze statku
    • bilet; napad, napaść na statek
    • kolizja, łączność ze statkiem
    • dowódca, kapitan, ochmistrz, oficer, pilot, pracownik, załoga; praca na statku
    • cumowanie, opuszczanie, zatonięcie; zajęcie, zwolnienie statku
    • ekspediować, eksploatować; atakować, opanować, ostrzelać, porwać, robić, uprowadzić; uszkodzić, zatopić statek
    • dowodzić, kierować, sterować, zawiadywać; manewrować, odpłynąć/odpływać, płynąć/pływać, podróżować, popłynąć, przepłynąć/przepływać, przetransportować, przybyć/przybywać, przypłynąć/przypływać, wypłynąć, wyruszyć/wyruszać statkiem
    • podpłynąć/podpływać do statku; schodzić/zejść ze statku
    • dostać się, przybyć, wejść/wchodzić na statek
    • płynąć, podróżować, popłynąć, pracować, wypłynąć/wypływać na statku
  • [...] „Wisła” to pierwszy polski statek handlowy, który wszedł do Gdyni (12 maja 1926 r.) po ładunek.

    źródło: NKJP: Kraków na morzach, Dziennik Polski, 2000-02-02

    Kapitan statku Silas Burrows przywiózł rozbitków japońskich i został serdecznie powitany w Edo.

    źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

    Studiuje w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, będzie oficerem na statku.

    źródło: NKJP: Wanda Dybalska: Chłopcy z zacięciem, Gazeta Wyborcza, 1995-10-04

    W styczniu 1958 roku Hajdukiewicz odpłynął statkiem do Port Saidu, a potem samolotem doleciał do Indii i dalej do Pokhary.

    źródło: NKJP: Apoloniusz Rajwa: Góry moją miłością, 1999, prasa

    Morscy rabusie [...] nadal działają, napadają na statki, uprowadzają marynarzy, mordują.

    źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. statek
    statki
    D. statku
    statków
    C. statkowi
    statkom
    B. statek
    statki
    N. statkiem
    statkami
    Ms. statku
    statkach
    W. statku
    statki
  • płn. psł. dial. *statъkъ 'to, co stoi' > 'ustawienie, uporządkowanie, porządek', 'majątek, mienie, nieruchomość, dobytek; naczynie'

    Rzeczownik od imiesłowu biernego *statъ (< psł. *stati - zob. stać, stanę). Znane wyłącznie polszczyźnie znaczenie ‘jednostka pływająca, okręt’ rozwinęło się z wcześniejszego ‘naczynie’.

CHRONOLOGIZACJA:
SStp: (inne znaczenie)
SKN: (inne znaczenie)
SJPXVII
STR: (inne znaczenie)
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 08.09.2010