przemówić - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

książk. ujawnić się w czyimś zachowaniu lub postępowaniu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

gniew przemówił, pycha przemówiła przez kogoś

[...] oznajmił, że jemu wszystko wolno, bo nazywa się prezydent. Po raz kolejny przemówiła przez niego pycha. A to jeden z grzechów głównych, o czym jako katolik wiedzieć powinien.

źródło: NKJP: telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1994-09-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemówię	przemówimy
2 os.	przemówisz	przemówicie
3 os.	przemówi	przemówią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemówiłem +(e)m przemówił	przemówiłam +(e)m przemówiła	przemówiłom +(e)m przemówiło	przemówiliśmy +(e)śmy przemówili	przemówiłyśmy +(e)śmy przemówiły
2 os.	przemówiłeś +(e)ś przemówił	przemówiłaś +(e)ś przemówiła	przemówiłoś +(e)ś przemówiło	przemówiliście +(e)ście przemówili	przemówiłyście +(e)ście przemówiły
3 os.	przemówił	przemówiła	przemówiło	przemówili	przemówiły

bezosobnik: przemówiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemówmy
2 os.	przemów	przemówcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemówiłbym bym przemówił	przemówiłabym bym przemówiła	przemówiłobym bym przemówiło	przemówilibyśmy byśmy przemówili	przemówiłybyśmy byśmy przemówiły
2 os.	przemówiłbyś byś przemówił	przemówiłabyś byś przemówiła	przemówiłobyś byś przemówiło	przemówilibyście byście przemówili	przemówiłybyście byście przemówiły
3 os.	przemówiłby by przemówił	przemówiłaby by przemówiła	przemówiłoby by przemówiło	przemówiliby by przemówili	przemówiłyby by przemówiły

bezosobnik: przemówiono by

bezokolicznik: przemówić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemówiwszy

gerundium: przemówienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemówienie	przemówienia
D.	przemówienia	przemówień
C.	przemówieniu	przemówieniom
B.	przemówienie	przemówienia
N.	przemówieniem	przemówieniami
Ms.	przemówieniu	przemówieniach
W.	przemówienie	przemówienia

odpowiednik aspektowy: przemawiać

Składnia

+

przemówić

+

przez KOGO

Pochodzenie

Zob. mówić