przemawiać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

wpływać na kogoś, przekonując go do przyjęcia określonego punktu widzenia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

przemawiać do przekonania, do serca, do świadomości; do czytelników, do klienta, do młodych, do młodzieży, do odbiorcy, do widza

	Ale jak uzbrojonemu, rozwścieczonemu tłumowi przemawiać do rozsądku? Za dużo nazbierało się zapiekłych krzywd, zbyt długo kneblowano usta, by teraz umiały milczeć. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Nic zaś nie przemawia do wyobraźni tak skutecznie, jak zobaczenie egzekucji na własne oczy. Może dlatego takie wrażenie na widzach robił Krótki film o zabijaniu Krzysztofa Kieślowskiego. źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999
	Słynny fresk Triumf Śmierci ocalał. Nie wiadomo, kto go malował: Orcagna, Traini, Lorenzetti? Charakter żadnego z tych malarzy nie pasuje do tego potężnego obrazu, który do dziś dnia przemawia do nas swą wewnętrzną prawdą. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008
	Z drugiej strony jest to też informacja dla piszących i wydawców, że do młodych ludzi przemawiają opowieści, takie jak książka Ziółkowskiej-Boehm źródło: NKJP: Janusz Marian Paluch: Kaja od Oleńki, Akant, 2006-10

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemawiałem +(e)m przemawiał	przemawiałam +(e)m przemawiała	przemawiałom +(e)m przemawiało	przemawialiśmy +(e)śmy przemawiali	przemawiałyśmy +(e)śmy przemawiały
2 os.	przemawiałeś +(e)ś przemawiał	przemawiałaś +(e)ś przemawiała	przemawiałoś +(e)ś przemawiało	przemawialiście +(e)ście przemawiali	przemawiałyście +(e)ście przemawiały
3 os.	przemawiał	przemawiała	przemawiało	przemawiali	przemawiały

bezosobnik: przemawiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przemawiał będę przemawiać	będę przemawiała będę przemawiać	będę przemawiało będę przemawiać	będziemy przemawiali będziemy przemawiać	będziemy przemawiały będziemy przemawiać
2 os.	będziesz przemawiał będziesz przemawiać	będziesz przemawiała będziesz przemawiać	będziesz przemawiało będziesz przemawiać	będziecie przemawiali będziecie przemawiać	będziecie przemawiały będziecie przemawiać
3 os.	będzie przemawiał będzie przemawiać	będzie przemawiała będzie przemawiać	będzie przemawiało będzie przemawiać	będą przemawiali będą przemawiać	będą przemawiały będą przemawiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemawiajmy
2 os.	przemawiaj	przemawiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemawiałbym bym przemawiał	przemawiałabym bym przemawiała	przemawiałobym bym przemawiało	przemawialibyśmy byśmy przemawiali	przemawiałybyśmy byśmy przemawiały
2 os.	przemawiałbyś byś przemawiał	przemawiałabyś byś przemawiała	przemawiałobyś byś przemawiało	przemawialibyście byście przemawiali	przemawiałybyście byście przemawiały
3 os.	przemawiałby by przemawiał	przemawiałaby by przemawiała	przemawiałoby by przemawiało	przemawialiby by przemawiali	przemawiałyby by przemawiały

bezosobnik: przemawiano by

bezokolicznik: przemawiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przemawiając

gerundium: przemawianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: przemawiający

Rz_osobowy

+

przemawiać

+

do CZEGO

Zob. mówić