zapowiedzieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

poinformować odpowiednio wcześniej o tym, co ma nastąpić

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

burmistrz, dyrektor, marszałek, minister, premier, prezydent, starosta; rząd zapowiedział coś; dyrekcja, firma, policja, prokuratura, spółka; Komisja Europejska; Polska zapowiedziała; władze, związki zawodowe; Stany Zjednoczone zapowiedziały
zapowiedzieć klasówkę, sprawdzian; wizytę; kontrolę; apelację, interwencję; dymisję, rezygnację, zwolnienia; strajk; deszcz, pogodę; pociąg, samolot; obecność, przyjazd, (swój) udział; gości

	Prezes zapowiedział także niespodziankę, o której nie wspominało zaproszenie, mianowicie gratyfikację pieniężną [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	Niech pan jedzie! - Ale z góry mówię, że zawiozę tylko do mostu. - A jeśli zapłacę podwójnie? - Kochana, nawet za tysiąc funtów nie zaryzykuję. Za dużo taksówkarzy stamtąd nie wróciło. Jak zapowiedział, tak zrobił. Gdzieś na przedmieściu, nieopodal przystani barek rzecznych, kazał wysiąść. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Zapowiedziałem kucharzowi, że jeśli jeszcze raz dostaniemy jakąś potrawkę ze szczurzych ogonów, to oskalpuję go żywcem. źródło: NKJP: Linda Evans, David Weber: Wrota Piekieł, Esensja, 2008-02
	W połowie czerwca zapowiedział Pan: „do końca miesiąca powiem, czy chcę stanąć na czele partii, która wyłoni się z AWS”. Czerwiec właśnie minął... źródło: NKJP: Wojciech Załuska: Rozmowa z Markiem Kempskim, liderem „S” i AWS, Gazeta Wyborcza, 1997-07-01
	Proszę umówić się z dyrektorem telefonicznie. Spoczęliśmy więc na krzesełkach: - Nie wyjdziemy, dopóki nie zobaczymy dyrektora. Umówić się możemy teraz. Upór popłaca. Urzędniczka poszła nas zapowiedzieć [...]. źródło: NKJP: Ewa Chocha; Współpraca Zbigniew Sulewski: UMARŁ ZA HETMAN, Gazeta Wyborcza, 1993-08-16

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapowiedziałem +(e)m zapowiedział	zapowiedziałam +(e)m zapowiedziała	zapowiedziałom +(e)m zapowiedziało	zapowiedzieliśmy +(e)śmy zapowiedzieli	zapowiedziałyśmy +(e)śmy zapowiedziały
2 os.	zapowiedziałeś +(e)ś zapowiedział	zapowiedziałaś +(e)ś zapowiedziała	zapowiedziałoś +(e)ś zapowiedziało	zapowiedzieliście +(e)ście zapowiedzieli	zapowiedziałyście +(e)ście zapowiedziały
3 os.	zapowiedział	zapowiedziała	zapowiedziało	zapowiedzieli	zapowiedziały

bezosobnik: zapowiedziano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapowiedzmy
2 os.	zapowiedz	zapowiedzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapowiedziałbym bym zapowiedział	zapowiedziałabym bym zapowiedziała	zapowiedziałobym bym zapowiedziało	zapowiedzielibyśmy byśmy zapowiedzieli	zapowiedziałybyśmy byśmy zapowiedziały
2 os.	zapowiedziałbyś byś zapowiedział	zapowiedziałabyś byś zapowiedziała	zapowiedziałobyś byś zapowiedziało	zapowiedzielibyście byście zapowiedzieli	zapowiedziałybyście byście zapowiedziały
3 os.	zapowiedziałby by zapowiedział	zapowiedziałaby by zapowiedziała	zapowiedziałoby by zapowiedziało	zapowiedzieliby by zapowiedzieli	zapowiedziałyby by zapowiedziały

bezosobnik: zapowiedziano by

bezokolicznik: zapowiedzieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapowiedziawszy

gerundium: zapowiedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: zapowiedziany

odpowiednik aspektowy: zapowiadać

psł. *za-pověděti 'oznajmić; nakazać, rozkazać'

Por. st.pol. zapowiadać / zapowiedać 'zabraniać, zakazywać; odmawiać; sprzeciwiać się', 'ogłaszać, oznajmiać'