-
1.
będąc kogutem, wydawać charakterystyczny, wysoki i głośny głos -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwyczaje i zachowania zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
zwierzęta domowe i hodowlane
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
dźwięki -
- kogut, kur pieje
- piać nad ranem
- piać o świcie
-
O trzeciej nad ranem rozlega się donośne pianie koguta. Dawniej było ich siedem. Piały od świtu do nocy i doprowadzały ludzi do białej gorączki.
źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Miejsce dla kpiarza: satyry i humoreski, 1966
Uliczki są wyludnione, jedynie kury łażą po podwórkach, wielki kogut pieje na dachu szopy.
źródło: NKJP: Bogdan Czeszko: Pokolenie, 1974
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. pieję
piejemy
2 os. piejesz
piejecie
3 os. pieje
pieją
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. piałem
+(e)m piał
piałam
+(e)m piała
piałom
+(e)m piało
pialiśmy
pieliśmy
+(e)śmy piali
+(e)śmy pieli
piałyśmy
+(e)śmy piały
2 os. piałeś
+(e)ś piał
piałaś
+(e)ś piała
piałoś
+(e)ś piało
pialiście
pieliście
+(e)ście piali
+(e)ście pieli
piałyście
+(e)ście piały
3 os. piał
piała
piało
piali
pieli
piały
bezosobnik: piano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę piał
będę piać
będę piała
będę piać
będę piało
będę piać
będziemy piali
będziemy pieli
będziemy piać
będziemy piały
będziemy piać
2 os. będziesz piał
będziesz piać
będziesz piała
będziesz piać
będziesz piało
będziesz piać
będziecie piali
będziecie pieli
będziecie piać
będziecie piały
będziecie piać
3 os. będzie piał
będzie piać
będzie piała
będzie piać
będzie piało
będzie piać
będą piali
będą pieli
będą piać
będą piały
będą piać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. piejmy
2 os. piej
piejcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. piałbym
bym piał
piałabym
bym piała
piałobym
bym piało
pialibyśmy
pielibyśmy
byśmy piali
byśmy pieli
piałybyśmy
byśmy piały
2 os. piałbyś
byś piał
piałabyś
byś piała
piałobyś
byś piało
pialibyście
pielibyście
byście piali
byście pieli
piałybyście
byście piały
3 os. piałby
by piał
piałaby
by piała
piałoby
by piało
pialiby
pieliby
by piali
by pieli
piałyby
by piały
bezosobnik: piano by
bezokolicznik: piać
imiesłów przysłówkowy współczesny: piejąc
gerundium: pianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. pianie
piania
D. piania
piań
C. pianiu
pianiom
B. pianie
piania
N. pianiem
pianiami
Ms. pianiu
pianiach
W. pianie
piania
imiesłów przymiotnikowy czynny: piejący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. piejący
piejący
piejący
piejące
piejąca
D. piejącego
piejącego
piejącego
piejącego
piejącej
C. piejącemu
piejącemu
piejącemu
piejącemu
piejącej
B. piejącego
piejącego
piejący
piejące
piejącą
N. piejącym
piejącym
piejącym
piejącym
piejącą
Ms. piejącym
piejącym
piejącym
piejącym
piejącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. piejący
piejący
piejące
piejące
D. piejących
piejących
piejących
piejących
C. piejącym
piejącym
piejącym
piejącym
B. piejących
piejących
piejących
piejące
N. piejącymi
piejącymi
piejącymi
piejącymi
Ms. piejących
piejących
piejących
piejących
odpowiednik aspektowy: zapiać
-
psł. *pějati
Forma prasłowiańska jest wtórna, utworzona chyba na wzór czasowników typu *sějati 'siać, *vějati 'wiać' od psł. *pěti 'śpiewać' (Bor)