postrzec - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

książk. zobaczyć i uświadomić sobie

Wymowa

[postszec] lub pot. [posczszec], lub pot. [poszczszec]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

postrzec niebezpieczeństwo, jakąś postać, ślad

Cytaty

Pewnego razu do Jerozolimy dotarł inny biskup, z Warmii, złośliwy wierszokleta, i tak o niej napisał: Postrzegłem coś na kształt miasta.

źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Lotne wiatry, Gazeta Wyborcza, 1992-06-20

[...] Orzechowski postrzegł zbliżającego się strzelca. Krzyknął, aby mu strzelbę rzucił pod nogi, sam zaś powoli tak się obrócił, że stanął znacznie niżej od niedźwiedzia.

źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga Opowieści z pobocza drogi, 2010

Przenikliwi obserwatorzy nowo powstałych stosunków społecznych rychło postrzegli, że przemiany dokonujące się w tym społeczeństwie mają charakter żywiołowy.

źródło: NKJP: Ryszard Panasiuk: Filozofia: historia i współczesność: studia, odczyty, eseje,2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	postrzegę	postrzeżemy
2 os.	postrzeżesz	postrzeżecie
3 os.	postrzeże	postrzegą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	postrzegłem +(e)m postrzegł	postrzegłam +(e)m postrzegła	postrzegłom +(e)m postrzegło	postrzegliśmy +(e)śmy postrzegli	postrzegłyśmy +(e)śmy postrzegły
2 os.	postrzegłeś +(e)ś postrzegł	postrzegłaś +(e)ś postrzegła	postrzegłoś +(e)ś postrzegło	postrzegliście +(e)ście postrzegli	postrzegłyście +(e)ście postrzegły
3 os.	postrzegł	postrzegła	postrzegło	postrzegli	postrzegły

bezosobnik: postrzeżono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		postrzeżmy
2 os.	postrzeż	postrzeżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	postrzegłbym bym postrzegł	postrzegłabym bym postrzegła	postrzegłobym bym postrzegło	postrzeglibyśmy byśmy postrzegli	postrzegłybyśmy byśmy postrzegły
2 os.	postrzegłbyś byś postrzegł	postrzegłabyś byś postrzegła	postrzegłobyś byś postrzegło	postrzeglibyście byście postrzegli	postrzegłybyście byście postrzegły
3 os.	postrzegłby by postrzegł	postrzegłaby by postrzegła	postrzegłoby by postrzegło	postrzegliby by postrzegli	postrzegłyby by postrzegły

bezosobnik: postrzeżono by

bezokolicznik: postrzec

imiesłów przysłówkowy uprzedni: postrzegłszy

gerundium: postrzeżenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	postrzeżenie	postrzeżenia
D.	postrzeżenia	postrzeżeń
C.	postrzeżeniu	postrzeżeniom
B.	postrzeżenie	postrzeżenia
N.	postrzeżeniem	postrzeżeniami
Ms.	postrzeżeniu	postrzeżeniach
W.	postrzeżenie	postrzeżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: postrzeżony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	postrzeżony	postrzeżony	postrzeżony	postrzeżone	postrzeżona
D.	postrzeżonego	postrzeżonego	postrzeżonego	postrzeżonego	postrzeżonej
C.	postrzeżonemu	postrzeżonemu	postrzeżonemu	postrzeżonemu	postrzeżonej
B.	postrzeżonego	postrzeżonego	postrzeżony	postrzeżone	postrzeżoną
N.	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżoną
Ms.	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	postrzeżeni	postrzeżeni	postrzeżone	postrzeżone
D.	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżonych
C.	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym	postrzeżonym
B.	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżone
N.	postrzeżonymi	postrzeżonymi	postrzeżonymi	postrzeżonymi
Ms.	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżonych	postrzeżonych

odpowiednik aspektowy: postrzegać

Składnia

Rz_osobowy	+	postrzec	+	KOGO/CO
Rz_osobowy	+	postrzec	+	że ZDANIE

Pochodzenie

Zob. strzec