-
1.
powiedzieć komuś, żeby coś zrobił
-
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe -
- szef, zwierzchnik polecił
- polecić podwładnemu, pracownikowi, sekretarce, szeregowemu, żołnierzowi
- polecić przetłumaczenie, sporządzenie, wykonanie, zrobienie czegoś
- polecić opracować, przygotować, utworzyć, wdrożyć, wykonać, zgłosić, zrobić coś; aresztować, ugościć, zabić kogoś; wstrzymać prace, wszcząć śledztwo
-
Ribbentrop osobiście opracował projekty uchwały o „niepodległości” i polecił przełożyć go natychmiast na język słowacki.
źródło: KWSJP: Karol Grünberg, Bolesław Otręba: Joachim von Ribbentrop: szef hitlerowskiej dyplomacji, 1995
18 grudnia otrzymał depeszę lorda Russela, w której polecono mu, aby zażądał wydania Masona i Slidella.
źródło: KWSJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999
- Proszę podejść do stołu i narysować ustawienie wiertnicy - polecił świadkowi sędzia Marcin Frankowicz.
źródło: NKJP: Maja Grohman: Mierzenie chodnika, Gazeta Wrocławska, 2001-07-10
Dygat miał grypę i nie mógł być na premierze. Polecił Konwickiemu zrelacjonowanie tego, co się tam będzie działo.
źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Jak wywołałem tamtą wojnę, Polityka, 2008-02-02
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. polecę
polecimy
2 os. polecisz
polecicie
3 os. poleci
polecą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. poleciłem
+(e)m polecił
poleciłam
+(e)m poleciła
poleciłom
+(e)m poleciło
poleciliśmy
+(e)śmy polecili
poleciłyśmy
+(e)śmy poleciły
2 os. poleciłeś
+(e)ś polecił
poleciłaś
+(e)ś poleciła
poleciłoś
+(e)ś poleciło
poleciliście
+(e)ście polecili
poleciłyście
+(e)ście poleciły
3 os. polecił
poleciła
poleciło
polecili
poleciły
bezosobnik: polecono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. polećmy
2 os. poleć
polećcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. poleciłbym
bym polecił
poleciłabym
bym poleciła
poleciłobym
bym poleciło
polecilibyśmy
byśmy polecili
poleciłybyśmy
byśmy poleciły
2 os. poleciłbyś
byś polecił
poleciłabyś
byś poleciła
poleciłobyś
byś poleciło
polecilibyście
byście polecili
poleciłybyście
byście poleciły
3 os. poleciłby
by polecił
poleciłaby
by poleciła
poleciłoby
by poleciło
poleciliby
by polecili
poleciłyby
by poleciły
bezosobnik: polecono by
bezokolicznik: polecić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: poleciwszy
gerundium: polecenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. polecenie
polecenia
D. polecenia
poleceń
C. poleceniu
poleceniom
B. polecenie
polecenia
N. poleceniem
poleceniami
Ms. poleceniu
poleceniach
W. polecenie
polecenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: polecony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. polecony
polecony
polecony
polecone
polecona
D. poleconego
poleconego
poleconego
poleconego
poleconej
C. poleconemu
poleconemu
poleconemu
poleconemu
poleconej
B. poleconego
poleconego
polecony
polecone
poleconą
N. poleconym
poleconym
poleconym
poleconym
poleconą
Ms. poleconym
poleconym
poleconym
poleconym
poleconej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. poleceni
poleceni
polecone
polecone
D. poleconych
poleconych
poleconych
poleconych
C. poleconym
poleconym
poleconym
poleconym
B. poleconych
poleconych
poleconych
polecone
N. poleconymi
poleconymi
poleconymi
poleconymi
Ms. poleconych
poleconych
poleconych
poleconych
odpowiednik aspektowy: polecać
-
Rzosobowy + polecić + (KOMU) + BEZOKOLICZNIKRzosobowy + polecić + (KOMU) + żeby ZDANIERzosobowy + polecić + (KOMU) + MOWA WPROSTRzosobowy + polecić + (KOMU) + CO -
Od psł. *lětěti 'powierzać opiece, przekazywać, dawać', czasownika odrzeczownikowego od psł. *lětь 'swoboda, wolność' (Bor)
-
W schemacie 4 na pozycji biernika zwykle ger.