Jak korzystać ze słownika?

spocząć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. na krześle

  • Definicja

    1.

    książk.  usiąść gdzieś, żeby odpocząć
  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    ruch i spoczynek

  • Połączenia
    • spocząć na krześle, na ławce; w fotelu
    • proszę spocząć
  • Cytaty

    Kiedy bitwa zakończyła się, sułtan spoczął w namiocie.

    źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy. Rycerze Chrystusa, 2007

    Na drugim krześle w identycznej pozie spoczął Łożkin. Stendal przyglądał się tej dwójce z wyraźnie mieszanymi uczuciami.

    źródło: NKJP: Sebastian Chosiński, Wielki Guslar: Gdzie woda czysta i trawa zielona, Esensja, 2007-07

    Gdy zmęczony podróżny spocznie na ławce dworca kolejowego miasteczka Avila – niech to będzie świąteczny wielkanocny poniedziałek w południe – po dwóch godzinach czekania spostrzeże, że jego pociąg do Madrytu zniknął, podobnie jak godzina 14.

    źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Światowidz, 1998
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. spocznę
    		 spoczniemy
    2 os. spoczniesz
    		 spoczniecie
    3 os. spocznie
    		 spoczną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. spocząłem
    +(e)m spoczął
    		 spoczęłam
    +(e)m spoczęła
    		 spoczęłom
    +(e)m spoczęło
    		 spoczęliśmy
    +(e)śmy spoczęli
    		 spoczęłyśmy
    +(e)śmy spoczęły
    2 os. spocząłeś
    +(e)ś spoczął
    		 spoczęłaś
    +(e)ś spoczęła
    		 spoczęłoś
    +(e)ś spoczęło
    		 spoczęliście
    +(e)ście spoczęli
    		 spoczęłyście
    +(e)ście spoczęły
    3 os. spoczął
    		 spoczęła
    		 spoczęło
    		 spoczęli
    		 spoczęły

    bezosobnik: spoczęto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. spocznijmy
    2 os. spocznij
    		 spocznijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. spocząłbym
    bym spoczął
    		 spoczęłabym
    bym spoczęła
    		 spoczęłobym
    bym spoczęło
    		 spoczęlibyśmy
    byśmy spoczęli
    		 spoczęłybyśmy
    byśmy spoczęły
    2 os. spocząłbyś
    byś spoczął
    		 spoczęłabyś
    byś spoczęła
    		 spoczęłobyś
    byś spoczęło
    		 spoczęlibyście
    byście spoczęli
    		 spoczęłybyście
    byście spoczęły
    3 os. spocząłby
    by spoczął
    		 spoczęłaby
    by spoczęła
    		 spoczęłoby
    by spoczęło
    		 spoczęliby
    by spoczęli
    		 spoczęłyby
    by spoczęły

    bezosobnik: spoczęto by

    bezokolicznik: spocząć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: spocząwszy

    gerundium: spoczęcie

    odpowiednik aspektowy: spoczywać

  • Składnia
    Rzosobowy + spocząć +
    GDZIE
  • Pochodzenie

    Z przedrostkiem s- od psł. *po-čiti 'odpocząć, spocząć’.
    Zob. pokój (między narodami, rozejm).