wzdrygać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

wielokrotnie drgnąć pod wpływem niemiłych doznań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

otrząsać się

Połączenia

wzdrygać się na myśl, na wspomnienie czegoś; z lękiem, z niechęcią

Cytaty

Większość Europejczyków pewnie wzdryga się na myśl o delektowaniu się bocianim mięsem, ale na południe od Sahary ptak bardzo często trafia na talerz.

źródło: NKJP: Jędrzej Winieck:, Klekot przez cały rok?, Polityka, 2007-04-14

Metaliczne muchy, które powpadały w czasie jazdy i przygniecione strugą powietrza tłukły się na tylnej szybie, teraz z głośnym, rozpaczliwym bzykaniem rzuciły się do ucieczki, obijały o twarz, grzęzły we włosach Margit. - Wstrętne - wzdrygała się wyczesując je palcami.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wzdrygam się	wzdrygamy się
2 os.	wzdrygasz się	wzdrygacie się
3 os.	wzdryga się	wzdrygają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wzdrygałem się +(e)m się wzdrygał	wzdrygałam się +(e)m się wzdrygała	wzdrygałom się +(e)m się wzdrygało	wzdrygaliśmy się +(e)śmy się wzdrygali	wzdrygałyśmy się +(e)śmy się wzdrygały
2 os.	wzdrygałeś się +(e)ś się wzdrygał	wzdrygałaś się +(e)ś się wzdrygała	wzdrygałoś się +(e)ś się wzdrygało	wzdrygaliście się +(e)ście się wzdrygali	wzdrygałyście się +(e)ście się wzdrygały
3 os.	wzdrygał się	wzdrygała się	wzdrygało się	wzdrygali się	wzdrygały się

bezosobnik: wzdrygano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się wzdrygał będę się wzdrygać	będę się wzdrygała będę się wzdrygać	będę się wzdrygało będę się wzdrygać	będziemy się wzdrygali będziemy się wzdrygać	będziemy się wzdrygały będziemy się wzdrygać
2 os.	będziesz się wzdrygał będziesz się wzdrygać	będziesz się wzdrygała będziesz się wzdrygać	będziesz się wzdrygało będziesz się wzdrygać	będziecie się wzdrygali będziecie się wzdrygać	będziecie się wzdrygały będziecie się wzdrygać
3 os.	będzie się wzdrygał będzie się wzdrygać	będzie się wzdrygała będzie się wzdrygać	będzie się wzdrygało będzie się wzdrygać	będą się wzdrygali będą się wzdrygać	będą się wzdrygały będą się wzdrygać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wzdrygajmy się
2 os.	wzdrygaj się	wzdrygajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wzdrygałbym się bym się wzdrygał	wzdrygałabym się bym się wzdrygała	wzdrygałobym się bym się wzdrygało	wzdrygalibyśmy się byśmy się wzdrygali	wzdrygałybyśmy się byśmy się wzdrygały
2 os.	wzdrygałbyś się byś się wzdrygał	wzdrygałabyś się byś się wzdrygała	wzdrygałobyś się byś się wzdrygało	wzdrygalibyście się byście się wzdrygali	wzdrygałybyście się byście się wzdrygały
3 os.	wzdrygałby się by się wzdrygał	wzdrygałaby się by się wzdrygała	wzdrygałoby się by się wzdrygało	wzdrygaliby się by się wzdrygali	wzdrygałyby się by się wzdrygały

bezosobnik: wzdrygano by się

bezokolicznik: wzdrygać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

wzdrygając się

gerundium: wzdryganie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wzdryganie się	wzdrygania się
D.	wzdrygania się	wzdrygań się
C.	wzdryganiu się	wzdryganiom się
B.	wzdryganie się	wzdrygania się
N.	wzdryganiem się	wzdryganiami się
Ms.	wzdryganiu się	wzdryganiach się
W.	wzdryganie się	wzdrygania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wzdrygający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wzdrygający się	wzdrygający się	wzdrygający się	wzdrygające się	wzdrygająca się
D.	wzdrygającego się	wzdrygającego się	wzdrygającego się	wzdrygającego się	wzdrygającej się
C.	wzdrygającemu się	wzdrygającemu się	wzdrygającemu się	wzdrygającemu się	wzdrygającej się
B.	wzdrygającego się	wzdrygającego się	wzdrygający się	wzdrygające się	wzdrygającą się
N.	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającą się
Ms.	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wzdrygający się	wzdrygający się	wzdrygające się	wzdrygające się
D.	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygających się
C.	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się	wzdrygającym się
B.	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygające się
N.	wzdrygającymi się	wzdrygającymi się	wzdrygającymi się	wzdrygającymi się
Ms.	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygających się	wzdrygających się

odpowiednik aspektowy: wzdrygnąć się

Pochodzenie

Z przedrostkiem wz- (< psł. *vъz-) od czasownika *drygati, który pozostaje w etymologicznej więzi z *dъrgati; zob. drgać .