dumać - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. zastanawiać się lub rozmyślać nad czymś w skupieniu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

dumać nad propozycją, nad scenariuszem, nad sensem czegoś, nad swoim losem; nad książką
dumać o przyszłości
dumać przy księżycu
dumać melancholijnie, smętnie
leżeć i dumać

	Inguscy starcy zbierali się, dumali, ale nie mogli się zdecydować. Zsuwali więc z czoła wielkie baranice i drapali się zatroskani po głowach. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
	Zostaję sam. […] Dumam o wszystkim, co spotkało mnie dotąd i co zapewne spotka mnie w ciągu najbliższego pół roku, o ludziach, o drewnianych chatach, zatłoczonych [...] uliczkach. Jestem w Japonii… źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985
	Przez cały dzień leżał pogrążony w rozpaczy i dumał nad swym smętnym losem. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Tu się paliło, a oni dumali, czy Bóg tak chciał, czy ktoś podpalił. Bo jak Bóg tak chciał, to nie pomoże ratować. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008
	Prawdziwym nieszczęściem wielkiego człowieka, dumałem, jest narodzić się w niewłaściwej epoce, co najmniej sto lat za późno albo zbyt wcześnie. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

bezosobnik: dumano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dumał będę dumać	będę dumała będę dumać	będę dumało będę dumać	będziemy dumali będziemy dumać	będziemy dumały będziemy dumać
2 os.	będziesz dumał będziesz dumać	będziesz dumała będziesz dumać	będziesz dumało będziesz dumać	będziecie dumali będziecie dumać	będziecie dumały będziecie dumać
3 os.	będzie dumał będzie dumać	będzie dumała będzie dumać	będzie dumało będzie dumać	będą dumali będą dumać	będą dumały będą dumać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dumajmy
2 os.	dumaj	dumajcie

Tryb warunkowy

bezosobnik: dumano by

bezokolicznik: dumać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dumając

gerundium: dumanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: dumający

psł. *dumati 'rozmyślać, zastanawiać się, mniemać'