oświecać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

książk. przekazywać wiedzę lub jakiś zasób wiadomości w taki sposób, żeby stały się znane dużym grupom ludzi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Edukacja i oświata

pozaszkolne formy nauczania

hiperonimy:

uświadamiać

	Ale Rosjanie nie chcieli oświecać ludu ani rosyjskiego, ani ukraińskiego. Więc chłopi byli niepiśmienni do czasów rewolucji październikowej. źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Trójkąt ukraiński, Polityka, 2007-06-09
	A ja mam - ksiądz wybaczy - nadzieję, że społeczna telewizja będzie służyć oświecaniu społeczeństwa. źródło: NKJP: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1992-08-13
	Zwróćmy uwagę, jak pracował Jezus Chrystus oświecając ludzi: w małych grupach, często wręcz indywidualnie. źródło: NKJP: Andrzej Wasilewski: Karma - los człowieka, 2002
	[...] Trzeba wymienić tradycje związane z pozytywistycznymi hasłami pracy wśród ludu [...] wzywających ówczesną inteligencję do oświecania ludu [...]. źródło: NKJP: Teresa Wilk: Rewitalizacja społeczna poprzez współczesną sztukę teatralną w ocenie reprezentantów (twórców i odbiorców) sztuki dramatycznej Legnicy, Nowej Huty i Wałbrzycha, 2010
	Jego kazania, napomnienia i oświecające lud nauki nie odnosiły skutku. źródło: NKJP: Katarzyna Jasińska-Walczak: Cudowna moc źródełka, Dziennik Łódzki, 2005-03-04

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oświecałem +(e)m oświecał	oświecałam +(e)m oświecała	oświecałom +(e)m oświecało	oświecaliśmy +(e)śmy oświecali	oświecałyśmy +(e)śmy oświecały
2 os.	oświecałeś +(e)ś oświecał	oświecałaś +(e)ś oświecała	oświecałoś +(e)ś oświecało	oświecaliście +(e)ście oświecali	oświecałyście +(e)ście oświecały
3 os.	oświecał	oświecała	oświecało	oświecali	oświecały

bezosobnik: oświecano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oświecał będę oświecać	będę oświecała będę oświecać	będę oświecało będę oświecać	będziemy oświecali będziemy oświecać	będziemy oświecały będziemy oświecać
2 os.	będziesz oświecał będziesz oświecać	będziesz oświecała będziesz oświecać	będziesz oświecało będziesz oświecać	będziecie oświecali będziecie oświecać	będziecie oświecały będziecie oświecać
3 os.	będzie oświecał będzie oświecać	będzie oświecała będzie oświecać	będzie oświecało będzie oświecać	będą oświecali będą oświecać	będą oświecały będą oświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oświecajmy
2 os.	oświecaj	oświecajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oświecałbym bym oświecał	oświecałabym bym oświecała	oświecałobym bym oświecało	oświecalibyśmy byśmy oświecali	oświecałybyśmy byśmy oświecały
2 os.	oświecałbyś byś oświecał	oświecałabyś byś oświecała	oświecałobyś byś oświecało	oświecalibyście byście oświecali	oświecałybyście byście oświecały
3 os.	oświecałby by oświecał	oświecałaby by oświecała	oświecałoby by oświecało	oświecaliby by oświecali	oświecałyby by oświecały

bezosobnik: oświecano by

bezokolicznik: oświecać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oświecając

gerundium: oświecanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: oświecający

imiesłów przymiotnikowy bierny: oświecany

odpowiednik aspektowy: oświecić

+

oświecać

+

KOGO

Zob. oświecić