-
1.a
postępujący wobec innych w sposób bezwzględny i pozbawiony współczucia -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie -
synonimy: bezlitosny
hiperonimy: bezwzględny
-
- okrutny despota, dyktator, władca, wojownik, wróg; los, świat; okrutne bóstwo
- okrutny dla zwierząt
- okrutny w stosunku do kogoś
- okrutny i bezlitosny, okrutny i bezwzględny, okrutny i zły
- bardzo okrutny
-
Ojciec na pewno nie pochwali ich za krwawą rozprawę z chunchuzami. Tomek usprawiedliwiał się we własnych myślach, że byli to źli, okrutni ludzie, którzy wyrządzili wiele krzywd spokojnym mieszkańcom.
źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996
Sąsiedzi go poważali, ponieważ był bogaty. Partnerzy w interesach szanowali, ponieważ był bezwzględny. Służba i niewolnicy bali się go, bo był okrutny.
źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005
W każdej epoce historia Chin zaświadcza przykłady cytowanego później przez wieki poświęcenia, ofiarności, męczeństwa, głównie w obliczu obcej agresji, najazdów, zmagań z niesprawiedliwymi i okrutnymi władcami.
źródło: NKJP: Albert Burckhardt: Bohater mimo woli, Polityka, 2001-05-05
Kiedy wysyłamy energie sprzeczne ze swymi celami, czujemy się nieszczęśliwi i dość często winę za to zrzucamy na karb okrutnego losu, który co rusz rzuca nam kłody pod nogi.
źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001
Jedyne, z czym można się zgodzić, to niepokój Sołżenicyna o prowincję, gdzie niepodzielna władza urzędników jest jeszcze okrutniejsza i bezwzględniejsza niż w Moskwie.
źródło: NKJP: Konstantin Kedrow: Rosyjską opinię zbulwersowało usunięcie z telewizji publicznej cotygodniowego programu Aleksandra Sołżenicyna, Gazeta Wyborcza, 1995-10-05
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. okrutny
okrutny
okrutny
okrutne
okrutna
D. okrutnego
okrutnego
okrutnego
okrutnego
okrutnej
C. okrutnemu
okrutnemu
okrutnemu
okrutnemu
okrutnej
B. okrutnego
okrutnego
okrutny
okrutne
okrutną
N. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutną
Ms. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnej
W. okrutny
okrutny
okrutny
okrutne
okrutna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. okrutni
okrutni
okrutne
okrutne
D. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutnych
C. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
B. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutne
N. okrutnymi
okrutnymi
okrutnymi
okrutnymi
Ms. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutnych
W. okrutni
okrutni
okrutne
okrutne
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. okrutniejszy
okrutniejszy
okrutniejszy
okrutniejsze
okrutniejsza
D. okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszej
C. okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszej
B. okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszy
okrutniejsze
okrutniejszą
N. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszą
Ms. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. okrutniejsi
okrutniejsi
okrutniejsze
okrutniejsze
D. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
C. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
B. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejsze
N. okrutniejszymi
okrutniejszymi
okrutniejszymi
okrutniejszymi
Ms. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
-
+ okrutny + (dla KOGO)szyk: tylko prepozycja -
Wyraz w związku etymologicznym z kręty < psł. *krǫtъ 'kręcony, (silnie) skręcony, pokręcony, powyginany, zwinięty; kręcący się, obrotny, zwinny, przebiegły'; wyraz pochodzi od prasłowiańskiego przedrostkowego *o(b)krǫtiti 'okręcić dokoła'; w języku polskim oczekiwalibyśmy postaci okrętny ; ze względu na -u- można podejrzewać zapożyczenie ze st.czes. ukrutný 'okrutny, bezlitosny; groźny, straszny; surowy, ostry; ciężki', od którego różni się jednak przedrostkiem; ponieważ wyraz jest także dobrze poświadczony w gwarach, nie można całkiem wykluczyć starej oboczności rdzennej *ǫ / *u (Bor); zob. kręcić
-
+ okrutny + (dla KOGO)szyk: tylko prepozycja