roztaczać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

powodować, że ktoś lub coś staje się obiektem czynności, wyrażonej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

roztaczać dozór, kontrolę, nadzór, opiekę, opiekuńcze skrzydła, parasol ochronny, pieczę
roztaczać nad firmą, nad organizacją, nad rządem; nad adeptami, nad chorymi, nad pielgrzymami, nad uchodźcami; nad grobami, nad zabytkami

Cytaty

Mikiciński nie zatajał w zeznaniach roztaczanej nad nim opieki Abwehry.

źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004

Rozpoczęło się nieznane przedtem dążenie do roztaczania kontroli plemiennej nad możliwie największymi terenami wokół ośrodków handlowych.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Lubi współpracować z ciekawymi ludźmi, stawia na jakość i ambicje. Co ważne i bardzo inspirujące dla biznesu, zatrudnia młodych ludzi, najzdolniejszych studentów, roztaczając nad nimi mecenat.

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: W Polsce i na Ukrainie, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-11-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	roztaczam	roztaczamy
2 os.	roztaczasz	roztaczacie
3 os.	roztacza	roztaczają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	roztaczałem +(e)m roztaczał	roztaczałam +(e)m roztaczała	roztaczałom +(e)m roztaczało	roztaczaliśmy +(e)śmy roztaczali	roztaczałyśmy +(e)śmy roztaczały
2 os.	roztaczałeś +(e)ś roztaczał	roztaczałaś +(e)ś roztaczała	roztaczałoś +(e)ś roztaczało	roztaczaliście +(e)ście roztaczali	roztaczałyście +(e)ście roztaczały
3 os.	roztaczał	roztaczała	roztaczało	roztaczali	roztaczały

bezosobnik: roztaczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę roztaczał będę roztaczać	będę roztaczała będę roztaczać	będę roztaczało będę roztaczać	będziemy roztaczali będziemy roztaczać	będziemy roztaczały będziemy roztaczać
2 os.	będziesz roztaczał będziesz roztaczać	będziesz roztaczała będziesz roztaczać	będziesz roztaczało będziesz roztaczać	będziecie roztaczali będziecie roztaczać	będziecie roztaczały będziecie roztaczać
3 os.	będzie roztaczał będzie roztaczać	będzie roztaczała będzie roztaczać	będzie roztaczało będzie roztaczać	będą roztaczali będą roztaczać	będą roztaczały będą roztaczać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		roztaczajmy
2 os.	roztaczaj	roztaczajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	roztaczałbym bym roztaczał	roztaczałabym bym roztaczała	roztaczałobym bym roztaczało	roztaczalibyśmy byśmy roztaczali	roztaczałybyśmy byśmy roztaczały
2 os.	roztaczałbyś byś roztaczał	roztaczałabyś byś roztaczała	roztaczałobyś byś roztaczało	roztaczalibyście byście roztaczali	roztaczałybyście byście roztaczały
3 os.	roztaczałby by roztaczał	roztaczałaby by roztaczała	roztaczałoby by roztaczało	roztaczaliby by roztaczali	roztaczałyby by roztaczały

bezosobnik: roztaczano by

bezokolicznik: roztaczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: roztaczając

gerundium: roztaczanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	roztaczanie	roztaczania
D.	roztaczania	roztaczań
C.	roztaczaniu	roztaczaniom
B.	roztaczanie	roztaczania
N.	roztaczaniem	roztaczaniami
Ms.	roztaczaniu	roztaczaniach
W.	roztaczanie	roztaczania

imiesłów przymiotnikowy czynny: roztaczający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	roztaczający	roztaczający	roztaczający	roztaczające	roztaczająca
D.	roztaczającego	roztaczającego	roztaczającego	roztaczającego	roztaczającej
C.	roztaczającemu	roztaczającemu	roztaczającemu	roztaczającemu	roztaczającej
B.	roztaczającego	roztaczającego	roztaczający	roztaczające	roztaczającą
N.	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającą
Ms.	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	roztaczający	roztaczający	roztaczające	roztaczające
D.	roztaczających	roztaczających	roztaczających	roztaczających
C.	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym	roztaczającym
B.	roztaczających	roztaczających	roztaczających	roztaczające
N.	roztaczającymi	roztaczającymi	roztaczającymi	roztaczającymi
Ms.	roztaczających	roztaczających	roztaczających	roztaczających

imiesłów przymiotnikowy bierny: roztaczany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	roztaczany	roztaczany	roztaczany	roztaczane	roztaczana
D.	roztaczanego	roztaczanego	roztaczanego	roztaczanego	roztaczanej
C.	roztaczanemu	roztaczanemu	roztaczanemu	roztaczanemu	roztaczanej
B.	roztaczanego	roztaczanego	roztaczany	roztaczane	roztaczaną
N.	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym	roztaczaną
Ms.	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	roztaczani	roztaczani	roztaczane	roztaczane
D.	roztaczanych	roztaczanych	roztaczanych	roztaczanych
C.	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym	roztaczanym
B.	roztaczanych	roztaczanych	roztaczanych	roztaczane
N.	roztaczanymi	roztaczanymi	roztaczanymi	roztaczanymi
Ms.	roztaczanych	roztaczanych	roztaczanych	roztaczanych

odpowiednik aspektowy: roztoczyć

Składnia

Rz_osobowy

+

roztaczać

+

CO + nad KIM/CZYM

Pochodzenie

ogsł. *orz-tačati

Por. toczyć
Zob. ciec