-
1.
o ciałach niebieskich: ukazywać się zza horyzontu -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Niebo i wszechświat
słońce i księżyc, pory dnia -
- księżyc, słońce wschodzi
-
W pierwszych dniach kwietnia słońce wschodzi nad Jerozolimą o 5:30.
źródło: NKJP: Jan Gać: Ziemia Święta. Kulturowy przewodnik śladami Jezusa, 2009
Za oknem gabinetu wschodzi księżyc, oświetlając srebrnym blaskiem dachy Krakowa.
źródło: NKJP: Dawid Zieliński: Manuskrypt, Esensja, 2008-03
[...] mroźny błękit palił się tam, gdzie wschodzi konstelacja Oriona.
źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007
Wkrótce blaski wschodzącego słońca musnęły kopulaste szczyty gór [...].
źródło: NKJP: Alfred Szklarski:Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wschodzę
wschodzimy
2 os. wschodzisz
wschodzicie
3 os. wschodzi
wschodzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wschodziłem
+(e)m wschodził
wschodziłam
+(e)m wschodziła
wschodziłom
+(e)m wschodziło
wschodziliśmy
+(e)śmy wschodzili
wschodziłyśmy
+(e)śmy wschodziły
2 os. wschodziłeś
+(e)ś wschodził
wschodziłaś
+(e)ś wschodziła
wschodziłoś
+(e)ś wschodziło
wschodziliście
+(e)ście wschodzili
wschodziłyście
+(e)ście wschodziły
3 os. wschodził
wschodziła
wschodziło
wschodzili
wschodziły
bezosobnik: wschodzono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę wschodził
będę wschodzić
będę wschodziła
będę wschodzić
będę wschodziło
będę wschodzić
będziemy wschodzili
będziemy wschodzić
będziemy wschodziły
będziemy wschodzić
2 os. będziesz wschodził
będziesz wschodzić
będziesz wschodziła
będziesz wschodzić
będziesz wschodziło
będziesz wschodzić
będziecie wschodzili
będziecie wschodzić
będziecie wschodziły
będziecie wschodzić
3 os. będzie wschodził
będzie wschodzić
będzie wschodziła
będzie wschodzić
będzie wschodziło
będzie wschodzić
będą wschodzili
będą wschodzić
będą wschodziły
będą wschodzić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. wschodźmy
2 os. wschodź
wschodźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. wschodziłbym
bym wschodził
wschodziłabym
bym wschodziła
wschodziłobym
bym wschodziło
wschodzilibyśmy
byśmy wschodzili
wschodziłybyśmy
byśmy wschodziły
2 os. wschodziłbyś
byś wschodził
wschodziłabyś
byś wschodziła
wschodziłobyś
byś wschodziło
wschodzilibyście
byście wschodzili
wschodziłybyście
byście wschodziły
3 os. wschodziłby
by wschodził
wschodziłaby
by wschodziła
wschodziłoby
by wschodziło
wschodziliby
by wschodzili
wschodziłyby
by wschodziły
bezosobnik: wschodzono by
bezokolicznik: wschodzić
imiesłów przysłówkowy współczesny: wschodząc
gerundium: wschodzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. wschodzenie
wschodzenia
D. wschodzenia
wschodzeń
C. wschodzeniu
wschodzeniom
B. wschodzenie
wschodzenia
N. wschodzeniem
wschodzeniami
Ms. wschodzeniu
wschodzeniach
W. wschodzenie
wschodzenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: wschodzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wschodzący
wschodzący
wschodzący
wschodzące
wschodząca
D. wschodzącego
wschodzącego
wschodzącego
wschodzącego
wschodzącej
C. wschodzącemu
wschodzącemu
wschodzącemu
wschodzącemu
wschodzącej
B. wschodzącego
wschodzącego
wschodzący
wschodzące
wschodzącą
N. wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
wschodzącą
Ms. wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
wschodzącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wschodzący
wschodzący
wschodzące
wschodzące
D. wschodzących
wschodzących
wschodzących
wschodzących
C. wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
wschodzącym
B. wschodzących
wschodzących
wschodzących
wschodzące
N. wschodzącymi
wschodzącymi
wschodzącymi
wschodzącymi
Ms. wschodzących
wschodzących
wschodzących
wschodzących
odpowiednik aspektowy: wzejść
-
Rznieżywotny + wschodzić + -
psł. *vъzchoditi