-
1.
rozszerzyć coś, naciskając od wewnątrz -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
jakość i intensywność -
Powiększając objętość pianka może odkształcić ościeżnicę i w efekcie uniemożliwić zamknięcie drzwi. Przed wstrzyknięciem pianki należy więc rozeprzeć ościeżnicę za pomocą trzech równomiernie rozmieszczonych rozpórek z drewnianych krawędziaków.
źródło: NKJP: Drzwi solidnie zamontowane, Dziennik Łódzki, 2004-07-06
Z tyłu za nimi przechodziły kozy wracające pewnie do domu. Szły, rozstawiając szeroko tylne nogi rozparte ciężkimi wymionami.
źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozeprę
rozeprzemy
2 os. rozeprzesz
rozeprzecie
3 os. rozeprze
rozeprą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozparłem
+(e)m rozparł
rozparłam
+(e)m rozparła
rozparłom
+(e)m rozparło
rozparliśmy
+(e)śmy rozparli
rozparłyśmy
+(e)śmy rozparły
2 os. rozparłeś
+(e)ś rozparł
rozparłaś
+(e)ś rozparła
rozparłoś
+(e)ś rozparło
rozparliście
+(e)ście rozparli
rozparłyście
+(e)ście rozparły
3 os. rozparł
rozparła
rozparło
rozparli
rozparły
bezosobnik: rozparto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. rozeprzyjmy
2 os. rozeprzyj
rozeprzyjcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. rozparłbym
bym rozparł
rozparłabym
bym rozparła
rozparłobym
bym rozparło
rozparlibyśmy
byśmy rozparli
rozparłybyśmy
byśmy rozparły
2 os. rozparłbyś
byś rozparł
rozparłabyś
byś rozparła
rozparłobyś
byś rozparło
rozparlibyście
byście rozparli
rozparłybyście
byście rozparły
3 os. rozparłby
by rozparł
rozparłaby
by rozparła
rozparłoby
by rozparło
rozparliby
by rozparli
rozparłyby
by rozparły
bezosobnik: rozparto by
bezokolicznik: rozeprzeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozparłszy
gerundium: rozparcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. rozparcie
rozparcia
D. rozparcia
C. rozparciu
rozparciom
B. rozparcie
rozparcia
N. rozparciem
rozparciami
Ms. rozparciu
rozparciach
W. rozparcie
rozparcia
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozparty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. rozparty
rozparty
rozparty
rozparte
rozparta
D. rozpartego
rozpartego
rozpartego
rozpartego
rozpartej
C. rozpartemu
rozpartemu
rozpartemu
rozpartemu
rozpartej
B. rozpartego
rozpartego
rozparty
rozparte
rozpartą
N. rozpartym
rozpartym
rozpartym
rozpartym
rozpartą
Ms. rozpartym
rozpartym
rozpartym
rozpartym
rozpartej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. rozparci
rozparci
rozparte
rozparte
D. rozpartych
rozpartych
rozpartych
rozpartych
C. rozpartym
rozpartym
rozpartym
rozpartym
B. rozpartych
rozpartych
rozpartych
rozparte
N. rozpartymi
rozpartymi
rozpartymi
rozpartymi
Ms. rozpartych
rozpartych
rozpartych
rozpartych
odpowiednik aspektowy: rozpierać
-
Rznieżywotny + rozeprzeć + CO -
ogsł. *orz-perti (sę), *orz-pьrǫ (sę)
Zob. przeć (przed siebie)