-
3.
sprawdzać, przyglądając się, słuchając, dotykając lub w inny sposób -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
zmysły -
- badać ciemności, dno, czyjeś dokumenty, drogę, grunt, każdy stopień, kierunek wiatru, kształt, reakcję, temperaturę, teren, wrażenie
- badać alkomatem, czujnikiem, czułkami, dłonią, językiem, kątem oka, laską, nogą, oczami, palcami, przyrządem, spojrzeniem, wzrokiem
- badać z uwagą
- badać dyskretnie, ostrożnie, skrupulatnie
- badać jak ślepiec
-
[...] nigdy nie wychodził z domu bez [...] laski własnego ojca, którą badał drogę jak ślepiec i której używał czasem, by przepłoszyć dzieci i gołębie.
źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
Sytuacja stawała się niebezpieczna. Rozejrzałem się dokoła, badając możliwości ucieczki.
źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
Wywiadowców było siedmiu. Pięciu z nich badało teren wokół ciał – kucali i centymetr po centymetrze przeszukiwali mokrą trawę i tłustą ziemię, która przylepiała się im do obcasów.
źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005
Starzec uśmiechał się przyjaźnie, ale jego oczy ciągle badały z zamyśloną ciekawością twarz chłopca, szukały na niej jakichś śladów.
źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001
Patrzył na Kunickiego i badał, jakie wrażenie wywarły jego słowa.
źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. badam
badamy
2 os. badasz
badacie
3 os. bada
badają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. badałem
+(e)m badał
badałam
+(e)m badała
badałom
+(e)m badało
badaliśmy
+(e)śmy badali
badałyśmy
+(e)śmy badały
2 os. badałeś
+(e)ś badał
badałaś
+(e)ś badała
badałoś
+(e)ś badało
badaliście
+(e)ście badali
badałyście
+(e)ście badały
3 os. badał
badała
badało
badali
badały
bezosobnik: badano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę badał
będę badać
będę badała
będę badać
będę badało
będę badać
będziemy badali
będziemy badać
będziemy badały
będziemy badać
2 os. będziesz badał
będziesz badać
będziesz badała
będziesz badać
będziesz badało
będziesz badać
będziecie badali
będziecie badać
będziecie badały
będziecie badać
3 os. będzie badał
będzie badać
będzie badała
będzie badać
będzie badało
będzie badać
będą badali
będą badać
będą badały
będą badać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. badajmy
2 os. badaj
badajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. badałbym
bym badał
badałabym
bym badała
badałobym
bym badało
badalibyśmy
byśmy badali
badałybyśmy
byśmy badały
2 os. badałbyś
byś badał
badałabyś
byś badała
badałobyś
byś badało
badalibyście
byście badali
badałybyście
byście badały
3 os. badałby
by badał
badałaby
by badała
badałoby
by badało
badaliby
by badali
badałyby
by badały
bezosobnik: badano by
bezokolicznik: badać
imiesłów przysłówkowy współczesny: badając
gerundium: badanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. badanie
badania
D. badania
badań
C. badaniu
badaniom
B. badanie
badania
N. badaniem
badaniami
Ms. badaniu
badaniach
W. badanie
badania
imiesłów przymiotnikowy czynny: badający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. badający
badający
badający
badające
badająca
D. badającego
badającego
badającego
badającego
badającej
C. badającemu
badającemu
badającemu
badającemu
badającej
B. badającego
badającego
badający
badające
badającą
N. badającym
badającym
badającym
badającym
badającą
Ms. badającym
badającym
badającym
badającym
badającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. badający
badający
badające
badające
D. badających
badających
badających
badających
C. badającym
badającym
badającym
badającym
B. badających
badających
badających
badające
N. badającymi
badającymi
badającymi
badającymi
Ms. badających
badających
badających
badających
imiesłów przymiotnikowy bierny: badany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. badany
badany
badany
badane
badana
D. badanego
badanego
badanego
badanego
badanej
C. badanemu
badanemu
badanemu
badanemu
badanej
B. badanego
badanego
badany
badane
badaną
N. badanym
badanym
badanym
badanym
badaną
Ms. badanym
badanym
badanym
badanym
badanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. badani
badani
badane
badane
D. badanych
badanych
badanych
badanych
C. badanym
badanym
badanym
badanym
B. badanych
badanych
badanych
badane
N. badanymi
badanymi
badanymi
badanymi
Ms. badanych
badanych
badanych
badanych
odpowiednik aspektowy: zbadać
-
Rzosobowy + badać + CO + (CZYM)Rzosobowy + badać + ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE -
psł. *badati 'nakłuwać, wbijać'