tłumaczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

6.

oddawać znaczenie wyrazu lub ciągu wyrazów wyrazami innego języka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Język

języki świata

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przekładać

Połączenia

tłumacz, translator tłumaczy
tłumaczyć cytat, fragment czegoś, list, podręcznik, powieść, tekst, wiersz
tłumaczyć na jakiś język, na wiele języków; na angielski, na hiszpański, na polski, na włoski
tłumaczyć z angielskiego, z arabskiego, z francuskiego, z greki, z hebrajskiego, z polskiego
tłumaczyć na żywo; słowo po słowie
próbować, usiłować, chcieć tłumaczyć
tłumaczyć i wydawać, tłumaczyć i wystawiać

Cytaty

	Zarabia [...], tłumacząc podręczniki komputerowe. źródło: NKJP: Sławomir Dzieniszewski: Dziennikarska ośmiornica, Esensja, 2007, nr 5
	Jako aktor zadebiutował w wieku czternastu lat w głośnym dramacie z życia nastolatków „Czuczeło” (tytuł można tłumaczyć na różne sposoby: jako „Straszydło” lub „Strach na wróble”). źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Babcina miłość, Esensja, 2009-07-02, nr 5
	Jego twórczość była publikowana w wielu antologiach i tłumaczona na wiele języków. źródło: NKJP: Adam Lizakowski: Najczarniejszy poeta białej Ameryki, Zeszyty Poetyckie, 2010-10-23
	[...] zgłosiłam przełożonej, że chciałabym tłumaczyć teksty z języka francuskiego. Zaczęłam od dokumentów zakonnych. źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Kobiety uczą kościół, 2007
	- Jesteś pierwszy raz w Chinach - tłumaczyła słowa [...] przewodniczącego chińskich negocjatorów. - Chcemy pokazać ci miejsca znane i sławne. źródło: NKJP: Andrzej Żor: Jedenaście dialogów z porcelanową filiżanką w tle, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	tłumaczę	tłumaczymy
2 os.	tłumaczysz	tłumaczycie
3 os.	tłumaczy	tłumaczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tłumaczyłem +(e)m tłumaczył	tłumaczyłam +(e)m tłumaczyła	tłumaczyłom +(e)m tłumaczyło	tłumaczyliśmy +(e)śmy tłumaczyli	tłumaczyłyśmy +(e)śmy tłumaczyły
2 os.	tłumaczyłeś +(e)ś tłumaczył	tłumaczyłaś +(e)ś tłumaczyła	tłumaczyłoś +(e)ś tłumaczyło	tłumaczyliście +(e)ście tłumaczyli	tłumaczyłyście +(e)ście tłumaczyły
3 os.	tłumaczył	tłumaczyła	tłumaczyło	tłumaczyli	tłumaczyły

bezosobnik: tłumaczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę tłumaczył będę tłumaczyć	będę tłumaczyła będę tłumaczyć	będę tłumaczyło będę tłumaczyć	będziemy tłumaczyli będziemy tłumaczyć	będziemy tłumaczyły będziemy tłumaczyć
2 os.	będziesz tłumaczył będziesz tłumaczyć	będziesz tłumaczyła będziesz tłumaczyć	będziesz tłumaczyło będziesz tłumaczyć	będziecie tłumaczyli będziecie tłumaczyć	będziecie tłumaczyły będziecie tłumaczyć
3 os.	będzie tłumaczył będzie tłumaczyć	będzie tłumaczyła będzie tłumaczyć	będzie tłumaczyło będzie tłumaczyć	będą tłumaczyli będą tłumaczyć	będą tłumaczyły będą tłumaczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		tłumaczmy
2 os.	tłumacz	tłumaczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	tłumaczyłbym bym tłumaczył	tłumaczyłabym bym tłumaczyła	tłumaczyłobym bym tłumaczyło	tłumaczylibyśmy byśmy tłumaczyli	tłumaczyłybyśmy byśmy tłumaczyły
2 os.	tłumaczyłbyś byś tłumaczył	tłumaczyłabyś byś tłumaczyła	tłumaczyłobyś byś tłumaczyło	tłumaczylibyście byście tłumaczyli	tłumaczyłybyście byście tłumaczyły
3 os.	tłumaczyłby by tłumaczył	tłumaczyłaby by tłumaczyła	tłumaczyłoby by tłumaczyło	tłumaczyliby by tłumaczyli	tłumaczyłyby by tłumaczyły

bezosobnik: tłumaczono by

bezokolicznik: tłumaczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: tłumacząc

gerundium: tłumaczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	tłumaczenie	tłumaczenia
D.	tłumaczenia	tłumaczeń
C.	tłumaczeniu	tłumaczeniom
B.	tłumaczenie	tłumaczenia
N.	tłumaczeniem	tłumaczeniami
Ms.	tłumaczeniu	tłumaczeniach
W.	tłumaczenie	tłumaczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: tłumaczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tłumaczący	tłumaczący	tłumaczący	tłumaczące	tłumacząca
D.	tłumaczącego	tłumaczącego	tłumaczącego	tłumaczącego	tłumaczącej
C.	tłumaczącemu	tłumaczącemu	tłumaczącemu	tłumaczącemu	tłumaczącej
B.	tłumaczącego	tłumaczącego	tłumaczący	tłumaczące	tłumaczącą
N.	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącą
Ms.	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tłumaczący	tłumaczący	tłumaczące	tłumaczące
D.	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczących
C.	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym	tłumaczącym
B.	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczące
N.	tłumaczącymi	tłumaczącymi	tłumaczącymi	tłumaczącymi
Ms.	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczących	tłumaczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: tłumaczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	tłumaczony	tłumaczony	tłumaczony	tłumaczone	tłumaczona
D.	tłumaczonego	tłumaczonego	tłumaczonego	tłumaczonego	tłumaczonej
C.	tłumaczonemu	tłumaczonemu	tłumaczonemu	tłumaczonemu	tłumaczonej
B.	tłumaczonego	tłumaczonego	tłumaczony	tłumaczone	tłumaczoną
N.	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczoną
Ms.	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	tłumaczeni	tłumaczeni	tłumaczone	tłumaczone
D.	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczonych
C.	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym	tłumaczonym
B.	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczone
N.	tłumaczonymi	tłumaczonymi	tłumaczonymi	tłumaczonymi
Ms.	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczonych	tłumaczonych

odpowiednik aspektowy: przetłumaczyć

Składnia

+

tłumaczyć

+

CO + (z CZEGO) + (na CO)

Pochodzenie

ogsł. *tl̥mačiti, *tl̥mačǫ 'przekładać z jednego języka na inny, objaśniać, interpretować'

Zob. tłumacz