-
4.
pot. usunąć kogoś z jakiejś funkcji lub stanowiska, pozbawiając go określonych korzyści -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia relacji międzyludzkich -
- ruszyć ze stanowiska
- być w stanie kogoś ruszyć
-
I w praktyce dziekan musi zwolnić ze stanowiska najlepszego nawet profesora po osiągnięciu przez niego określonego wieku, a nie jest w stanie ruszyć wiecznego adiunkta.
źródło: NKJP: M.H.: Adiunktura pomostowa, Polityka, nr 2700, 2009-04-11
Michał Listkiewicz został prezesem i nikt nie był w stanie go ruszyć, choć przecież afer nie brakowało.
źródło: NKJP: Ireneusz Maciaś: Na pogrzeby nie jeżdżę, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-10-09
Ten ktoś musiałby jednak wiedzieć, że jest nietykalny. Że nikt go nie ruszy w razie zawiadomienia o przestępstwie tak ciężkim, jak uprowadzenie, szantaż i tortury.
źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ruszę
ruszymy
2 os. ruszysz
ruszycie
3 os. ruszy
ruszą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ruszyłem
+(e)m ruszył
ruszyłam
+(e)m ruszyła
ruszyłom
+(e)m ruszyło
ruszyliśmy
+(e)śmy ruszyli
ruszyłyśmy
+(e)śmy ruszyły
2 os. ruszyłeś
+(e)ś ruszył
ruszyłaś
+(e)ś ruszyła
ruszyłoś
+(e)ś ruszyło
ruszyliście
+(e)ście ruszyli
ruszyłyście
+(e)ście ruszyły
3 os. ruszył
ruszyła
ruszyło
ruszyli
ruszyły
bezosobnik: ruszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. ruszmy
2 os. rusz
ruszcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. ruszyłbym
bym ruszył
ruszyłabym
bym ruszyła
ruszyłobym
bym ruszyło
ruszylibyśmy
byśmy ruszyli
ruszyłybyśmy
byśmy ruszyły
2 os. ruszyłbyś
byś ruszył
ruszyłabyś
byś ruszyła
ruszyłobyś
byś ruszyło
ruszylibyście
byście ruszyli
ruszyłybyście
byście ruszyły
3 os. ruszyłby
by ruszył
ruszyłaby
by ruszyła
ruszyłoby
by ruszyło
ruszyliby
by ruszyli
ruszyłyby
by ruszyły
bezosobnik: ruszono by
bezokolicznik: ruszyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: ruszywszy
gerundium: ruszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. ruszenie
ruszenia
D. ruszenia
ruszeń
C. ruszeniu
ruszeniom
B. ruszenie
ruszenia
N. ruszeniem
ruszeniami
Ms. ruszeniu
ruszeniach
W. ruszenie
ruszenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: ruszony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. ruszony
ruszony
ruszony
ruszone
ruszona
D. ruszonego
ruszonego
ruszonego
ruszonego
ruszonej
C. ruszonemu
ruszonemu
ruszonemu
ruszonemu
ruszonej
B. ruszonego
ruszonego
ruszony
ruszone
ruszoną
N. ruszonym
ruszonym
ruszonym
ruszonym
ruszoną
Ms. ruszonym
ruszonym
ruszonym
ruszonym
ruszonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. ruszeni
ruszeni
ruszone
ruszone
D. ruszonych
ruszonych
ruszonych
ruszonych
C. ruszonym
ruszonym
ruszonym
ruszonym
B. ruszonych
ruszonych
ruszonych
ruszone
N. ruszonymi
ruszonymi
ruszonymi
ruszonymi
Ms. ruszonych
ruszonych
ruszonych
ruszonych
odpowiednik aspektowy: ruszać
-
Rzosobowy + ruszyć + KOGO + (SKĄD) -
psł. *rušiti (< *ruchi- < *rou̯s-ī-) 'wprawiać w ruch, popychać, poruszać, naruszać, poruszając obalać, zwalać'
Budowa wskazuje na pierwotny czasownik wielokrotny, prawdopodobnie od psł. *rusti ‘ryć, kopać, kopiąc przewracać, poruszać (np. ziemię)’, niepoświadczonego jednak realnie w językach słowiańskich. (Bor)