uzbierać - Wielki słownik języka polskiego PAN

zdołać spowodować, że w jakimś miejscu znajdzie się pewna liczba lub ilość czegoś

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Finanse

czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

uzbierać (dużą, pokaźną...) kwotę, sumę
uzbierać grzybów; pieniędzy
uzbierać z trudem
zdołać uzbierać
uzbierać sto, tysiąc, sto tysięcy złotych

Proces inwestowania nawet małych sum należy poprzedzić wypracowaniem nawyku regularnego odkładania pieniędzy przeznaczonych wyłącznie na ten cel. Możesz uzbierać pieniądze, oddając je na przechowanie przyjacielowi lub członkowi rodziny, czy, co lepsze, zakładając rachunek oszczędnościowy w banku i regularnie deponując na nim określone sumy.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Ledwo żywi dowlekliśmy się do naszej chaty i padliśmy na ostro pachnące liście, służące nam za posłania. - Wszystko mnie boli - zapłakała Zandina. - Wszystko. - Musimy jutro uzbierać tych sześć koszy - odezwał się cicho Dyjon. - Bo znowu nie dostaniemy nic do jedzenia i picia.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

Imponował mu Franek, syn Schmidtów, który był spadochroniarzem i za każdy skok dostawał pieniądze, aż uzbierał na trabanta.

źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Obwód głowy, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uzbieram	uzbieramy
2 os.	uzbierasz	uzbieracie
3 os.	uzbiera	uzbierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uzbierałem +(e)m uzbierał	uzbierałam +(e)m uzbierała	uzbierałom +(e)m uzbierało	uzbieraliśmy +(e)śmy uzbierali	uzbierałyśmy +(e)śmy uzbierały
2 os.	uzbierałeś +(e)ś uzbierał	uzbierałaś +(e)ś uzbierała	uzbierałoś +(e)ś uzbierało	uzbieraliście +(e)ście uzbierali	uzbierałyście +(e)ście uzbierały
3 os.	uzbierał	uzbierała	uzbierało	uzbierali	uzbierały

bezosobnik: uzbierano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uzbierajmy
2 os.	uzbieraj	uzbierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uzbierałbym bym uzbierał	uzbierałabym bym uzbierała	uzbierałobym bym uzbierało	uzbieralibyśmy byśmy uzbierali	uzbierałybyśmy byśmy uzbierały
2 os.	uzbierałbyś byś uzbierał	uzbierałabyś byś uzbierała	uzbierałobyś byś uzbierało	uzbieralibyście byście uzbierali	uzbierałybyście byście uzbierały
3 os.	uzbierałby by uzbierał	uzbierałaby by uzbierała	uzbierałoby by uzbierało	uzbieraliby by uzbierali	uzbierałyby by uzbierały

bezosobnik: uzbierano by

bezokolicznik: uzbierać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbierawszy

gerundium: uzbieranie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uzbieranie	uzbierania
D.	uzbierania	uzbierań
C.	uzbieraniu	uzbieraniom
B.	uzbieranie	uzbierania
N.	uzbieraniem	uzbieraniami
Ms.	uzbieraniu	uzbieraniach
W.	uzbieranie	uzbierania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uzbierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uzbierany	uzbierany	uzbierany	uzbierane	uzbierana
D.	uzbieranego	uzbieranego	uzbieranego	uzbieranego	uzbieranej
C.	uzbieranemu	uzbieranemu	uzbieranemu	uzbieranemu	uzbieranej
B.	uzbieranego	uzbieranego	uzbierany	uzbierane	uzbieraną
N.	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym	uzbieraną
Ms.	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uzbierani	uzbierani	uzbierane	uzbierane
D.	uzbieranych	uzbieranych	uzbieranych	uzbieranych
C.	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym	uzbieranym
B.	uzbieranych	uzbieranych	uzbieranych	uzbierane
N.	uzbieranymi	uzbieranymi	uzbieranymi	uzbieranymi
Ms.	uzbieranych	uzbieranych	uzbieranych	uzbieranych

Składnia

Rz_osobowy	+	uzbierać	+	CO
Rz_osobowy	+	uzbierać	+	na CO

Pochodzenie

Z przedrostkiem u- od czasownika zbierać (por.); zob. brać I