wolny - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

11.

taki, w którym można robić to, na co ma się ochotę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Czas wolny

Połączenia

wolny czas; dzień, wieczór; wolna chwila; godzina; niedziela, sobota

Cytaty

Nieustannie organizował obozy narciarskie, marsze i inne utrapienia, którymi dręczył nas w wolne niedziele.

źródło: NKJP: Zofia Kucówna: Wspomnienia, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29

W wolnych chwilach uprawiał kulturystykę, co z pewnością pomogło mu zdobyć w Londynie tytuł Mister Uniwersum (miał wtedy 23 lata).

źródło: NKJP: Agnieszka Gortatowicz: Sean Connery, CKM nr 08/08, 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wolny	wolny	wolny	wolne	wolna
D.	wolnego	wolnego	wolnego	wolnego	wolnej
C.	wolnemu	wolnemu	wolnemu	wolnemu	wolnej
B.	wolnego	wolnego	wolny	wolne	wolną
N.	wolnym	wolnym	wolnym	wolnym	wolną
Ms.	wolnym	wolnym	wolnym	wolnym	wolnej
W.	wolny	wolny	wolny	wolne	wolna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wolni	wolni	wolne	wolne
D.	wolnych	wolnych	wolnych	wolnych
C.	wolnym	wolnym	wolnym	wolnym
B.	wolnych	wolnych	wolnych	wolne
N.	wolnymi	wolnymi	wolnymi	wolnymi
Ms.	wolnych	wolnych	wolnych	wolnych
W.	wolni	wolni	wolne	wolne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wolniejszy	wolniejszy	wolniejszy	wolniejsze	wolniejsza
D.	wolniejszego	wolniejszego	wolniejszego	wolniejszego	wolniejszej
C.	wolniejszemu	wolniejszemu	wolniejszemu	wolniejszemu	wolniejszej
B.	wolniejszego	wolniejszego	wolniejszy	wolniejsze	wolniejszą
N.	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszą
Ms.	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wolniejsi	wolniejsi	wolniejsze	wolniejsze
D.	wolniejszych	wolniejszych	wolniejszych	wolniejszych
C.	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym	wolniejszym
B.	wolniejszych	wolniejszych	wolniejszych	wolniejsze
N.	wolniejszymi	wolniejszymi	wolniejszymi	wolniejszymi
Ms.	wolniejszych	wolniejszych	wolniejszych	wolniejszych

Pochodzenie

psł. *volьnъ 'zgodny z czyjąś wolą, taki, jaki komuś odpowiada'

W st.pol. także w postaci prostej wolen. Pierwotne znaczenie 'zgodny z czyjąś wolą', stworzyło możliwość wielokierunkowych przemodelowań semantycznych: 'mający wolność, swobodny', 'uwolniony od czegoś niekorzystnego, niepożądanego', 'mający czas, niezajęty', 'bez zobowiązań małżeńskich', 'próżny, pusty', 'umożliwiający swobodne poruszanie się, otwarty (o przestrzeni), 'niezabroniony, dowolny, bezpłatny; dozwolony', ‘(cieszący się swobodą), powolny, niespieszny', 'luźny, nieprzylegający', 'nieskrępowany rygorami moralnymi, swobodny, swawolny, nieskromny’ i in.