-
2.
celując w jakiś punkt, uderzać mocno czymś cienkim i ostro zakończonym -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
cechy dotykowe -
- dźgać palcem
-
Bywalcy podszczypują w knajpach kelnerki, [...] szefowie podskubują sekretarki, a twój szwagier dźga cię paluchem pod żebro, żeby było śmieszniej.
źródło: NKJP: Julia Lubecka: O życiu, Cosmopolitan nr 07, 2000
Georges Mathieux w kostiumie szermierza dźga płótno pędzlem umieszczonym na szpadzie.
źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Punktacja wzlotów, Polityka, 2000-03-11
Niedawno odbywały się urodziny u zaprzyjaźnionego małżeństwa, rodziców dwójki rozkapryszonych przedszkolaków. Staje taki za moim krzesłem i z całej siły dźga mnie cienkim klockiem między żebra.
źródło: NKJP: Milusińscy, Gazeta Poznańska, 2003-03-29
Profesor dźga tępym ogryzkiem ołówka w konspekt i oznajmia:
- Otóż nieistotne, czy sprowadziła tu państwa teoria [...].źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dźgam
dźgamy
2 os. dźgasz
dźgacie
3 os. dźga
dźgają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dźgałem
+(e)m dźgał
dźgałam
+(e)m dźgała
dźgałom
+(e)m dźgało
dźgaliśmy
+(e)śmy dźgali
dźgałyśmy
+(e)śmy dźgały
2 os. dźgałeś
+(e)ś dźgał
dźgałaś
+(e)ś dźgała
dźgałoś
+(e)ś dźgało
dźgaliście
+(e)ście dźgali
dźgałyście
+(e)ście dźgały
3 os. dźgał
dźgała
dźgało
dźgali
dźgały
bezosobnik: dźgano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę dźgał
będę dźgać
będę dźgała
będę dźgać
będę dźgało
będę dźgać
będziemy dźgali
będziemy dźgać
będziemy dźgały
będziemy dźgać
2 os. będziesz dźgał
będziesz dźgać
będziesz dźgała
będziesz dźgać
będziesz dźgało
będziesz dźgać
będziecie dźgali
będziecie dźgać
będziecie dźgały
będziecie dźgać
3 os. będzie dźgał
będzie dźgać
będzie dźgała
będzie dźgać
będzie dźgało
będzie dźgać
będą dźgali
będą dźgać
będą dźgały
będą dźgać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dźgajmy
2 os. dźgaj
dźgajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dźgałbym
bym dźgał
dźgałabym
bym dźgała
dźgałobym
bym dźgało
dźgalibyśmy
byśmy dźgali
dźgałybyśmy
byśmy dźgały
2 os. dźgałbyś
byś dźgał
dźgałabyś
byś dźgała
dźgałobyś
byś dźgało
dźgalibyście
byście dźgali
dźgałybyście
byście dźgały
3 os. dźgałby
by dźgał
dźgałaby
by dźgała
dźgałoby
by dźgało
dźgaliby
by dźgali
dźgałyby
by dźgały
bezosobnik: dźgano by
bezokolicznik: dźgać
imiesłów przysłówkowy współczesny: dźgając
gerundium: dźganie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dźganie
dźgania
D. dźgania
dźgań
C. dźganiu
dźganiom
B. dźganie
dźgania
N. dźganiem
dźganiami
Ms. dźganiu
dźganiach
W. dźganie
dźgania
imiesłów przymiotnikowy czynny: dźgający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dźgający
dźgający
dźgający
dźgające
dźgająca
D. dźgającego
dźgającego
dźgającego
dźgającego
dźgającej
C. dźgającemu
dźgającemu
dźgającemu
dźgającemu
dźgającej
B. dźgającego
dźgającego
dźgający
dźgające
dźgającą
N. dźgającym
dźgającym
dźgającym
dźgającym
dźgającą
Ms. dźgającym
dźgającym
dźgającym
dźgającym
dźgającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dźgający
dźgający
dźgające
dźgające
D. dźgających
dźgających
dźgających
dźgających
C. dźgającym
dźgającym
dźgającym
dźgającym
B. dźgających
dźgających
dźgających
dźgające
N. dźgającymi
dźgającymi
dźgającymi
dźgającymi
Ms. dźgających
dźgających
dźgających
dźgających
imiesłów przymiotnikowy bierny: dźgany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dźgany
dźgany
dźgany
dźgane
dźgana
D. dźganego
dźganego
dźganego
dźganego
dźganej
C. dźganemu
dźganemu
dźganemu
dźganemu
dźganej
B. dźganego
dźganego
dźgany
dźgane
dźganą
N. dźganym
dźganym
dźganym
dźganym
dźganą
Ms. dźganym
dźganym
dźganym
dźganym
dźganej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dźgani
dźgani
dźgane
dźgane
D. dźganych
dźganych
dźganych
dźganych
C. dźganym
dźganym
dźganym
dźganym
B. dźganych
dźganych
dźganych
dźgane
N. dźganymi
dźganymi
dźganymi
dźganymi
Ms. dźganych
dźganych
dźganych
dźganych
odpowiednik aspektowy: dźgnąć
-
+ dźgać + KOGO/CO + CZYM + GDZIE -
psł. *žegti 'palić'
Znacz. 'uderzać czymś ostrym, kłuć' rozwinęło się wtórnie od 'dokuczać ogniem, parzyć, przypiekać'.