gardzić - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

nie bać się czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

antonimy:

bać się

Połączenia

gardzić niebezpieczeństwem, śmiercią

Cytaty

Tecumseh głęboko przeżył to, co się wydarzyło na polu bitwy, przemyślał swą słabość i potem nigdy więcej już nie poddał się strachowi - przeciwnie, odtąd gardził niebezpieczeństwem.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

W 1982 r. na wierzchołek wspinało się pięciu gardzących śmiercią Japończyków. Każdy osobno, a słabsi nie prosili o pomoc silniejszych.

źródło: NKJP: Śnieżne monstrum, Dziennik Polski, 2003-02-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gardzę	gardzimy
2 os.	gardzisz	gardzicie
3 os.	gardzi	gardzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gardziłem +(e)m gardził	gardziłam +(e)m gardziła	gardziłom +(e)m gardziło	gardziliśmy +(e)śmy gardzili	gardziłyśmy +(e)śmy gardziły
2 os.	gardziłeś +(e)ś gardził	gardziłaś +(e)ś gardziła	gardziłoś +(e)ś gardziło	gardziliście +(e)ście gardzili	gardziłyście +(e)ście gardziły
3 os.	gardził	gardziła	gardziło	gardzili	gardziły

bezosobnik: gardzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gardził będę gardzić	będę gardziła będę gardzić	będę gardziło będę gardzić	będziemy gardzili będziemy gardzić	będziemy gardziły będziemy gardzić
2 os.	będziesz gardził będziesz gardzić	będziesz gardziła będziesz gardzić	będziesz gardziło będziesz gardzić	będziecie gardzili będziecie gardzić	będziecie gardziły będziecie gardzić
3 os.	będzie gardził będzie gardzić	będzie gardziła będzie gardzić	będzie gardziło będzie gardzić	będą gardzili będą gardzić	będą gardziły będą gardzić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gardźmy
2 os.	gardź	gardźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gardziłbym bym gardził	gardziłabym bym gardziła	gardziłobym bym gardziło	gardzilibyśmy byśmy gardzili	gardziłybyśmy byśmy gardziły
2 os.	gardziłbyś byś gardził	gardziłabyś byś gardziła	gardziłobyś byś gardziło	gardzilibyście byście gardzili	gardziłybyście byście gardziły
3 os.	gardziłby by gardził	gardziłaby by gardziła	gardziłoby by gardziło	gardziliby by gardzili	gardziłyby by gardziły

bezosobnik: gardzono by

bezokolicznik: gardzić

imiesłów przysłówkowy współczesny: gardząc

gerundium: gardzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gardzenie	gardzenia
D.	gardzenia	gardzeń
C.	gardzeniu	gardzeniom
B.	gardzenie	gardzenia
N.	gardzeniem	gardzeniami
Ms.	gardzeniu	gardzeniach
W.	gardzenie	gardzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: gardzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gardzący	gardzący	gardzący	gardzące	gardząca
D.	gardzącego	gardzącego	gardzącego	gardzącego	gardzącej
C.	gardzącemu	gardzącemu	gardzącemu	gardzącemu	gardzącej
B.	gardzącego	gardzącego	gardzący	gardzące	gardzącą
N.	gardzącym	gardzącym	gardzącym	gardzącym	gardzącą
Ms.	gardzącym	gardzącym	gardzącym	gardzącym	gardzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gardzący	gardzący	gardzące	gardzące
D.	gardzących	gardzących	gardzących	gardzących
C.	gardzącym	gardzącym	gardzącym	gardzącym
B.	gardzących	gardzących	gardzących	gardzące
N.	gardzącymi	gardzącymi	gardzącymi	gardzącymi
Ms.	gardzących	gardzących	gardzących	gardzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: gardzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gardzony	gardzony	gardzony	gardzone	gardzona
D.	gardzonego	gardzonego	gardzonego	gardzonego	gardzonej
C.	gardzonemu	gardzonemu	gardzonemu	gardzonemu	gardzonej
B.	gardzonego	gardzonego	gardzony	gardzone	gardzoną
N.	gardzonym	gardzonym	gardzonym	gardzonym	gardzoną
Ms.	gardzonym	gardzonym	gardzonym	gardzonym	gardzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gardzeni	gardzeni	gardzone	gardzone
D.	gardzonych	gardzonych	gardzonych	gardzonych
C.	gardzonym	gardzonym	gardzonym	gardzonym
B.	gardzonych	gardzonych	gardzonych	gardzone
N.	gardzonymi	gardzonymi	gardzonymi	gardzonymi
Ms.	gardzonych	gardzonych	gardzonych	gardzonych

Składnia

+

gardzić

+

CZYM

Pochodzenie

psł. *gr̥diti 'czynić wyniosłym; pogardzać, lekceważyć'