śmieć II

I

czasownik

  • mieć odwagę zachować się w określony, ryzykowny, niewłaściwy lub negatywnie oceniany w danej sytuacji sposób
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

    • śmieć odezwać się, odmówić, przerywać, przeszkadzać, pytać, spytać, zadawać pytania, zapytać; narzucać, żądać; dowcipkować, krytykować, obrażać, żartować; nazwać, porównywać; uwierzyć; oddychać, odetchnąć, spojrzeć; dotknąć, podejść, poruszyć się, ruszyć się, wchodzić; zatrzymywać; marzyć
    • gdzieżby, jakżeby śmiał
  • Ach, po cóż owijać w bawełnę - skoro On, Dostojny Rozmówca, okazał mi tyle zaufania, jakżebym śmiał nim wzgardzić! Straciłbym resztki szacunku dla siebie samego.

    źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

    Zaniemówił. Oczy jakby mu znieruchomiały. I spokojnie, lecz z werwą, niczym rozkaz, rzucił: - Który śmiał coś takiego?! Niech natychmiast wstanie!

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

    Ab-Ram nie śmiał jej przerywać. Siedząc w bezruchu, wodził oczyma po świetlistym wzorze nieba i rozpamiętywał wszystko, co usłyszał.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996

    Jeszcze kilka lat temu nikt nawet nie śmiał marzyć o tym, że w polskich domach zagoszczą Siberian Husky, a co dopiero, że zdobędą taką popularność na Podhalu.

    źródło: NKJP: (rap): Z Syberii na Podhale, Gazeta Krakowska, 2003-11-13

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. śmiem
    śmiemy
    2 os. śmiesz
    śmiecie
    3 os. śmie
    śmieją
    śmią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. śmiałem
    +(e)m śmiał
    śmiałam
    +(e)m śmiała
    śmiałom
    +(e)m śmiało
    śmieliśmy
    +(e)śmy śmieli
    śmiałyśmy
    +(e)śmy śmiały
    2 os. śmiałeś
    +(e)ś śmiał
    śmiałaś
    +(e)ś śmiała
    śmiałoś
    +(e)ś śmiało
    śmieliście
    +(e)ście śmieli
    śmiałyście
    +(e)ście śmiały
    3 os. śmiał
    śmiała
    śmiało
    śmieli
    śmiały

    bezosobnik: śmiano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę śmiał
    będę śmieć
    będę śmiała
    będę śmieć
    będę śmiało
    będę śmieć
    będziemy śmieli
    będziemy śmieć
    będziemy śmiały
    będziemy śmieć
    2 os. będziesz śmiał
    będziesz śmieć
    będziesz śmiała
    będziesz śmieć
    będziesz śmiało
    będziesz śmieć
    będziecie śmieli
    będziecie śmieć
    będziecie śmiały
    będziecie śmieć
    3 os. będzie śmiał
    będzie śmieć
    będzie śmiała
    będzie śmieć
    będzie śmiało
    będzie śmieć
    będą śmieli
    będą śmieć
    będą śmiały
    będą śmieć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. śmiejmy
    2 os. śmiej
    śmiejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. śmiałbym
    bym śmiał
    śmiałabym
    bym śmiała
    śmiałobym
    bym śmiało
    śmielibyśmy
    byśmy śmieli
    śmiałybyśmy
    byśmy śmiały
    2 os. śmiałbyś
    byś śmiał
    śmiałabyś
    byś śmiała
    śmiałobyś
    byś śmiało
    śmielibyście
    byście śmieli
    śmiałybyście
    byście śmiały
    3 os. śmiałby
    by śmiał
    śmiałaby
    by śmiała
    śmiałoby
    by śmiało
    śmieliby
    by śmieli
    śmiałyby
    by śmiały

    bezosobnik: śmiano by

    bezokolicznik: śmieć

    imiesłów przysłówkowy współczesny:

    śmiejąc
    śmiąc

    imiesłów przymiotnikowy czynny: śmiejący

  • Rzosobowy + śmieć +
    BEZOKOLICZNIK
  • psł. *sъměti, *sъmějǫ 'mieć śmiałość, odwagę (w staraniu o coś, w dążeniu do czegoś)'