-
2.
taki, że odznacza się takimi właściwościami, które nie pozwalają, by można było o nim to orzec -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
jakość i intensywność -
- żaden cud, dowód, interes, kłopot pożytek, problem, przełom, wstyd; żadna atrakcja, nowość, przyjemność, sztuka, tajemnic, ujma; żadne cudo, kokosy, novum, pieniądze
-
- ...nie dał ci tego prawa - mówił ostro Skowron - za mało wiesz, doświadczenie masz żadne!
źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972
Efekt urzędniczych działań i zaleceń pokontrolnych był żaden.
źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Idę na wojnę z urzędnikami: Wieści Podwarszawskie nr 19 (887), 2008-05-11
Potrafiłem się obronić przed większością napastników, a w konkurencji z mistrzem moje szanse i tak były żadne.
źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997
Jak więc słyszałem, że chcą zawiązać sojusz robotniczo-chłopski, to pomyślałem: idea bardzo szlachetna, ludzie odpowiedni, tylko możliwości realizacji żadne, bo potęgą na wsi jest Mikołajczyk ze swoim Stronnictwem Ludowym.
źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985
Moja znajomość najnowszego repertuaru jest właściwie żadna.
źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. żaden
żaden
żaden
żadne
żadna
D. żadnego
żadnego
żadnego
żadnego
żadnej
C. żadnemu
żadnemu
żadnemu
żadnemu
żadnej
B. żadnego
żadnego
żaden
żadne
żadną
N. żadnym
żadnym
żadnym
żadnym
żadną
Ms. żadnym
żadnym
żadnym
żadnym
żadnej
W. żaden
żaden
żaden
żadne
żadna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. żadni
żadni
żadne
żadne
D. żadnych
żadnych
żadnych
żadnych
C. żadnym
żadnym
żadnym
żadnym
B. żadnych
żadnych
żadnych
żadne
N. żadnymi
żadnymi
żadnymi
żadnymi
Ms. żadnych
żadnych
żadnych
żadnych
W. żadni
żadni
żadne
żadne
-
Cz + żaden + szyk: neutralny -
Istnieją dwie prawdopodobne próby etymologizacji:
1) kontynuant psł. žędьnъ : *žędati ‘żądać, pragnąć’ ze znaczeniem 'pożądany’, ‘cenny’, ‘rzadki’, 'ani jeden, nikt', z odnosowieniem samogłoski rdzennej pod wpływem czeskim;
2) efekt przekształcenia wyjściowej postaci *ni-že-edьnъ ‘ani jeden’ (ściągnięcie e-e > (ē) ě i przejście žě > ža oraz fałszywa dekompozycja: ni žadьnъ 'ani jeden')