-
2.
ogół okoliczności i powodów, które mają wyjaśnić i uzasadnić czyjeś postępowanie -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
hiperonimy: uzasadnienie
-
- dobre, przekonujące, wystarczające, żadne; jedyne usprawiedliwienie
- usprawiedliwienie działań; decyzji; zbrodni; porażki
- usprawiedliwienia i wyjaśnienia, usprawiedliwienia i wymówki; argumenty i usprawiedliwienia
- potrzebować, szukać; wymagać, żądać usprawiedliwienia
- mieć, znaleźć; wymyślić usprawiedliwienie
- pozostawać; stawić się bez usprawiedliwienia;
- opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia
- dodać, powiedzieć coś na usprawiedliwienie
-
Brakuje logiki w tych argumentach, ale są dość powszechne i dla wielu stanowią najbardziej przekonujące usprawiedliwienie dla swoich czynów.
źródło: NKJP: Anna Melchior: Matki nie noszą kostiumów. Jak uczynić macierzyństwo pasją?, 2009
Nie zrobiłem tego i trudno mi znaleźć usprawiedliwienie.
źródło: NKJP: Andrzej Żor: Jedenaście dialogów z porcelanową filiżanką w tle, 2009
Już czytając wezwanie z biblioteki, dozna silnego niepokoju i pomyśli, że stało się coś, co nie powinno mieć miejsca. [...] Ten skomplikowany stan Ja niektórzy opisują jako świadomość, że zrobiło się coś, na co nie ma usprawiedliwienia. Jest to coś nieznośnego i - żeby temu zaprzeczyć - Juliusz może najpierw szukać usprawiedliwień, wyobrażając sobie, jak przedstawia je oburzonej jego czynem bibliotekarce.
źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992
Podobnie jak niektórzy przeciwnicy dyktatury odmawiają uznania przyjętych wówczas rozwiązań ekonomicznych, tak zwolennicy Pinocheta uważają ówczesne osiągnięcia gospodarcze za usprawiedliwienie zbrodni, aby tym samym oczyścić się od współodpowiedzialności.
źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002
Nasz młociarz Szymon Ziółkowski był dopiero piąty (78,97). – Jak dojdę do siebie, to będę jeszcze bardziej zły. Oczywiście na siebie. Nie szukam żadnych usprawiedliwień , bo ich nie mam. Przepraszam kibiców – powiedział mistrz olimpijski z Sydney.
źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Porażka z carycą, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-08-14
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. usprawiedliwienie
usprawiedliwienia
D. usprawiedliwienia
usprawiedliwień
C. usprawiedliwieniu
usprawiedliwieniom
B. usprawiedliwienie
usprawiedliwienia
N. usprawiedliwieniem
usprawiedliwieniami
Ms. usprawiedliwieniu
usprawiedliwieniach
W. usprawiedliwienie
usprawiedliwienia
Inne uwagi
Zwykle lp
-
+ usprawiedliwienie + (CZEGO)+ usprawiedliwienie + (dla CZEGO) -
Od: usprawiedliwić ; zob. sprawiedliwy