przyczyna

  • to, co wyjaśnia i tłumaczy, dlaczego powstało jakieś zjawisko albo zdarzenie lub dlaczego coś jest jakieś
  • ATEMATYCZNY

    • osobista; zewnętrzna; podobna; druga, pierwsza; najczęstsza; jedyna; bezpośrednia, główna, naturalna, oczywista, pierwotna, podstawowa, wyraźna, zasadnicza; prosta; głębsza; możliwa, obiektywna, rzeczywista; określona; możliwa, prawdopodobna, prawdziwa; istotna, poważna, ważna; niewiadoma, niewyjaśniona, nieznana przyczyna; przyczyna ekonomiczna, polityczna, społeczna; !?sprawcza; techniczna; uzasadniająca coś
    • przyczyna bólu, choroby, cierpienia; otyłości; decyzji, zachowania; samobójstwa, śmierci, zgonu; biedy; kłopotu, konfliktu, problemu, trudności; awarii, opóźnienia; kolizji, pożaru, wybuchu, wypadku; wojny; katastrofy, nieszczęścia, tragedii; klęski, kryzysu, niepowodzenia, porażki, upadku; zła; dymisji, odwołania kogoś; różnic; zjawiska, zmiany; braku, obniżenia, rozwiązania, spadku, strat, utraty; pojawienia się, powstania, wystąpienia, występowania; rozwoju, wzrostu czegoś; natury jakiejś; wszystkiego
    • łańcuch; analiza przyczyn
    • przyczyna leży, tkwi w czymś; powstaje; ustała
    • dociekać, poszukiwać, szukać, upatrywać przyczyny w czymś
    • mieć; stanowić; analizować, badać, zbadać; określić, poznać, rozpoznać, ustalić, znaleźć; widzieć, znać; wyjaśnić/wyjaśniać, uzasadnić; zrozumieć; podać/podawać, wskazać; usunąć przyczynę; wymienić przyczyny
    • być, bywać przyczyną
  • Przypuszczalną przyczyną tragedii było zaprószenie ognia przez mieszkańca tego lokum.

    źródło: NKJP: Śmiertelne zaczadzenie, Dziennik Polski, 1999-12-27

    Nie doszukiwałbym się jakichś głębszych przyczyn naszej nieskuteczności.

    źródło: NKJP: LEM SZKI: Kolejorz, Gazeta Poznańska, 2005-10-25

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. przyczyna
    przyczyny
    D. przyczyny
    przyczyn
    C. przyczynie
    przyczynom
    B. przyczynę
    przyczyny
    N. przyczyną
    przyczynami
    Ms. przyczynie
    przyczynach
    W. przyczyno
    przyczyny
  • bez ograniczeń + przyczyna +
    CZEGO
  • psł. *pričina 'dodanie, dołożenie; coś dodanego; powód, racja'

  • Uznawane za niepoprawne w połączeniu:  przyczyny sprawcze 

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XV w., Bańk
XV w., Bor
Data ostatniej modyfikacji: 12.05.2014