-
1.
zranić czymś ostrym -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Choroby i ich leczenie
przyczyny, objawy i skutki chorób
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Prawo i łamanie prawa
przestępstwa -
- dźgnąć bagnetem, nożem, sztyletem, szydłem, widelcem
- dźgnąć w brzuch, w plecy
- dźgnąć śmiertelnie
- zostać dźgniętym
-
W trakcie imprezy pomiędzy biesiadnikami doszło do kłótni. Gospodarz kilkakrotnie dźgnął 49-letniego gościa nożem.
źródło: NKJP: Puls regionu, Dziennik Zachodni, 2009-10-21
Ktoś na mnie wpadł. Zupełnie nie myśląc o tym, co robię, dźgnąłem go w gardło tym ostrym kawałkiem kości, który ciągle trzymałem w ręku.
źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Róża Selerbergu, 2006
Na widok funkcjonariuszy 56-letnia kobieta zaatakowała jednego z nich gazem łzawiącym, a drugiego dźgnęła widelcem, powodując rozcięcie naskórka.
źródło: NKJP: (ANK): Widelcem, gazem i tasakiem, Gazeta Krakowska, 2006-12-27
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dźgnę
dźgniemy
2 os. dźgniesz
dźgniecie
3 os. dźgnie
dźgną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dźgnąłem
+(e)m dźgnął
dźgnęłam
+(e)m dźgnęła
dźgnęłom
+(e)m dźgnęło
dźgnęliśmy
+(e)śmy dźgnęli
dźgnęłyśmy
+(e)śmy dźgnęły
2 os. dźgnąłeś
+(e)ś dźgnął
dźgnęłaś
+(e)ś dźgnęła
dźgnęłoś
+(e)ś dźgnęło
dźgnęliście
+(e)ście dźgnęli
dźgnęłyście
+(e)ście dźgnęły
3 os. dźgnął
dźgnęła
dźgnęło
dźgnęli
dźgnęły
bezosobnik: dźgnięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dźgnijmy
2 os. dźgnij
dźgnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dźgnąłbym
bym dźgnął
dźgnęłabym
bym dźgnęła
dźgnęłobym
bym dźgnęło
dźgnęlibyśmy
byśmy dźgnęli
dźgnęłybyśmy
byśmy dźgnęły
2 os. dźgnąłbyś
byś dźgnął
dźgnęłabyś
byś dźgnęła
dźgnęłobyś
byś dźgnęło
dźgnęlibyście
byście dźgnęli
dźgnęłybyście
byście dźgnęły
3 os. dźgnąłby
by dźgnął
dźgnęłaby
by dźgnęła
dźgnęłoby
by dźgnęło
dźgnęliby
by dźgnęli
dźgnęłyby
by dźgnęły
bezosobnik: dźgnięto by
bezokolicznik: dźgnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: dźgnąwszy
gerundium: dźgnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dźgnięcie
dźgnięcia
D. dźgnięcia
dźgnięć
C. dźgnięciu
dźgnięciom
B. dźgnięcie
dźgnięcia
N. dźgnięciem
dźgnięciami
Ms. dźgnięciu
dźgnięciach
W. dźgnięcie
dźgnięcia
imiesłów przymiotnikowy bierny: dźgnięty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dźgnięty
dźgnięty
dźgnięty
dźgnięte
dźgnięta
D. dźgniętego
dźgniętego
dźgniętego
dźgniętego
dźgniętej
C. dźgniętemu
dźgniętemu
dźgniętemu
dźgniętemu
dźgniętej
B. dźgniętego
dźgniętego
dźgnięty
dźgnięte
dźgniętą
N. dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
dźgniętą
Ms. dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
dźgniętej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dźgnięci
dźgnięci
dźgnięte
dźgnięte
D. dźgniętych
dźgniętych
dźgniętych
dźgniętych
C. dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
dźgniętym
B. dźgniętych
dźgniętych
dźgniętych
dźgnięte
N. dźgniętymi
dźgniętymi
dźgniętymi
dźgniętymi
Ms. dźgniętych
dźgniętych
dźgniętych
dźgniętych
odpowiednik aspektowy: dźgać
-
+ dźgnąć + KOGO/CO + CZYM + (w CO) -
psł. *žьgnǫti 'przypalić'
Znacz. 'uderzać czymś ostrym, kłuć' rozwinęło się wtórnie od 'dokuczać ogniem, parzyć, przypiekać'.