-
1.
książk. postępować w określony sposób, czego efekt jest nazwany sąsiadującym rzeczownikiem -
ATEMATYCZNY
-
- człowiek czyni; ludzie; władze czynią
- czynić gest, znak; hałas; aluzje, awanse, zarzuty; próby, przygotowania, starania, wysiłki, zabiegi; ustalenia, uzgodnienia; postępy; dobro; cuda; krzywdę, szkodę, zło; pokój, sprawiedliwość; wrażenie; powinność
- czynić ręką
- czynić świadomie; zwykle
- próbować; zwykł czynić
-
- Który z panów będzie przemawiał? - zapytał cienkim głosikiem, czyniąc zniewieściałe gesty.
źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005
Czekać na sprawiedliwy podział czy samemu sprawiedliwość czynić?
źródło: NKJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974
- Damy i rycerze bawią się do późna śpiewając, grając, figlując i czyniąc taki hałas, że nie słyszeliby nawet grzmotów.
źródło: NKJP: Agnieszka Niezgoda: Ślizg, ślizg, nóżka w przód – i zdjąć!, Polityka, nr 2508, 2005-06-18
Nalał i podał Teresie, przyjęła kieliszek, wychyliła go bez grymasów, które zwykle czynią dziewczęta, przechyliła głowę po męsku, przełknęła jednym łykiem bez skrzywienia [...].
źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
Powiedział to po prostu, ale mnie się wydawało, że czyni aluzję do moich problemów.
źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. czynię
czynimy
2 os. czynisz
czynicie
3 os. czyni
czynią
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. czyniłem
+(e)m czynił
czyniłam
+(e)m czyniła
czyniłom
+(e)m czyniło
czyniliśmy
+(e)śmy czynili
czyniłyśmy
+(e)śmy czyniły
2 os. czyniłeś
+(e)ś czynił
czyniłaś
+(e)ś czyniła
czyniłoś
+(e)ś czyniło
czyniliście
+(e)ście czynili
czyniłyście
+(e)ście czyniły
3 os. czynił
czyniła
czyniło
czynili
czyniły
bezosobnik: czyniono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę czynił
będę czynić
będę czyniła
będę czynić
będę czyniło
będę czynić
będziemy czynili
będziemy czynić
będziemy czyniły
będziemy czynić
2 os. będziesz czynił
będziesz czynić
będziesz czyniła
będziesz czynić
będziesz czyniło
będziesz czynić
będziecie czynili
będziecie czynić
będziecie czyniły
będziecie czynić
3 os. będzie czynił
będzie czynić
będzie czyniła
będzie czynić
będzie czyniło
będzie czynić
będą czynili
będą czynić
będą czyniły
będą czynić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. czyńmy
2 os. czyń
czyńcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. czyniłbym
bym czynił
czyniłabym
bym czyniła
czyniłobym
bym czyniło
czynilibyśmy
byśmy czynili
czyniłybyśmy
byśmy czyniły
2 os. czyniłbyś
byś czynił
czyniłabyś
byś czyniła
czyniłobyś
byś czyniło
czynilibyście
byście czynili
czyniłybyście
byście czyniły
3 os. czyniłby
by czynił
czyniłaby
by czyniła
czyniłoby
by czyniło
czyniliby
by czynili
czyniłyby
by czyniły
bezosobnik: czyniono by
bezokolicznik: czynić
imiesłów przysłówkowy współczesny: czyniąc
gerundium: czynienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. czynienie
czynienia
D. czynienia
czynień
C. czynieniu
czynieniom
B. czynienie
czynienia
N. czynieniem
czynieniami
Ms. czynieniu
czynieniach
W. czynienie
czynienia
imiesłów przymiotnikowy czynny: czyniący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. czyniący
czyniący
czyniący
czyniące
czyniąca
D. czyniącego
czyniącego
czyniącego
czyniącego
czyniącej
C. czyniącemu
czyniącemu
czyniącemu
czyniącemu
czyniącej
B. czyniącego
czyniącego
czyniący
czyniące
czyniącą
N. czyniącym
czyniącym
czyniącym
czyniącym
czyniącą
Ms. czyniącym
czyniącym
czyniącym
czyniącym
czyniącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. czyniący
czyniący
czyniące
czyniące
D. czyniących
czyniących
czyniących
czyniących
C. czyniącym
czyniącym
czyniącym
czyniącym
B. czyniących
czyniących
czyniących
czyniące
N. czyniącymi
czyniącymi
czyniącymi
czyniącymi
Ms. czyniących
czyniących
czyniących
czyniących
imiesłów przymiotnikowy bierny: czyniony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. czyniony
czyniony
czyniony
czynione
czyniona
D. czynionego
czynionego
czynionego
czynionego
czynionej
C. czynionemu
czynionemu
czynionemu
czynionemu
czynionej
B. czynionego
czynionego
czyniony
czynione
czynioną
N. czynionym
czynionym
czynionym
czynionym
czynioną
Ms. czynionym
czynionym
czynionym
czynionym
czynionej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. czynieni
czynieni
czynione
czynione
D. czynionych
czynionych
czynionych
czynionych
C. czynionym
czynionym
czynionym
czynionym
B. czynionych
czynionych
czynionych
czynione
N. czynionymi
czynionymi
czynionymi
czynionymi
Ms. czynionych
czynionych
czynionych
czynionych
-
Rzosobowy + czynić + CO -
psł. *činiti 'porządkować; robić, działać'