-
4.
możność myślenia, rozumienia, odczuwania i wyobrażania sobie -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka -
- władza poznawcza; władze psychiczne, umysłowe
- w pełni władz (umysłowych)
-
Poświęcił się odkrywaniu ludziom znaczenia słów i w Starym i w Nowym Testamencie [...]. Zarazem to poszukiwanie znaczeń rozszerzyło się u niego na ludzki język w ogóle, bo w nim to wyraża się naczelna władza człowieka, wyobraźnia.
źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977
W ujęciu La Rochefoucauld serce przypomina bardziej intelekt, wchodzi w konflikt z rozsądkiem, rozumem, inteligencją, władzą sądzenia.
źródło: NKJP: Jan Tomkowski: Ciemne skrzydła Ikara. Eseje o rozpaczy, 2009
Rozróżniam wyraźnie muzykę od huku. Dysponuję bowiem odpowiednią władzą poznawczą, słuchem, który nie jest ani huczącym samochodem, ani grającym instrumentem; władzą, dzięki której mogę rozróżniać muzykę od huku.
źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei : wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1992
W społecznościach pierwotnych starzejący się ludzie stopniowo tracą na znaczeniu wraz z ubytkiem zdrowia, sił, władz umysłowych, a tym samym przydatności dla innych.
źródło: NKJP: Roman Godlewski: Natura i kultura, Akant, 2010-01
Czy zdaniem pana w dniach 15 i 22 lipca Lew Rywin był w pełni władz psychicznych, kiedy przebywał u was?
źródło: NKJP: Stenogram z 14. posiedzenia Komisji Śledczej w dniu 1 marca 2003 r.
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. władza
władze
D. władzy
władz
C. władzy
władzom
B. władzę
władze
N. władzą
władzami
Ms. władzy
władzach
W. władzo
władze
-
Postać z samogłoską -a- wskazuje na wzór czeski; postać ta wyparła pierwotną rodzimą włodza , nawiązującą bezpośrednio do psł. *volďa (paradygmat *-ja) 'panowanie, władanie'; por. władać .