rozszerzyć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zwiększyć swoją szerokość, średnicę lub powierzchnię

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

wielkość,

synonimy:

poszerzyć się

otwór, uśmiech, wlot rozszerzył się; dziura, szczelina, szpara rozszerzyła się; naczynia krwionośne, nozdrza, oczy, usta, źrenice rozszerzyły się
rozszerzyć się do jakichś rozmiarów
rozszerzyć się w grymasie, w napięciu, w niedowierzaniu, w popłochu, w uśmiechu, w zaskoczeniu
rozszerzyć się z bólu, z emocji, z przerażenia, ze strachu, ze zdumienia
rozszerzyć się bezwiednie, gwałtownie, nagle, niespodziewanie

	Źrenice rozszerzyły się gwałtownie. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	Recepcjonistce oczy rozszerzyły się ze zdumienia. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978
	Jej oczy zabłysły, a usta rozszerzyły się w paskudnym uśmiechu. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Szpara między metalowymi kątownikami, którymi były obite krawędzie, rozszerzyła się do kilku centymetrów. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozszerzyłem się +(e)m się rozszerzył	rozszerzyłam się +(e)m się rozszerzyła	rozszerzyłom się +(e)m się rozszerzyło	rozszerzyliśmy się +(e)śmy się rozszerzyli	rozszerzyłyśmy się +(e)śmy się rozszerzyły
2 os.	rozszerzyłeś się +(e)ś się rozszerzył	rozszerzyłaś się +(e)ś się rozszerzyła	rozszerzyłoś się +(e)ś się rozszerzyło	rozszerzyliście się +(e)ście się rozszerzyli	rozszerzyłyście się +(e)ście się rozszerzyły
3 os.	rozszerzył się	rozszerzyła się	rozszerzyło się	rozszerzyli się	rozszerzyły się

bezosobnik: rozszerzono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozszerzmy się
2 os.	rozszerz się	rozszerzcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozszerzyłbym się bym się rozszerzył	rozszerzyłabym się bym się rozszerzyła	rozszerzyłobym się bym się rozszerzyło	rozszerzylibyśmy się byśmy się rozszerzyli	rozszerzyłybyśmy się byśmy się rozszerzyły
2 os.	rozszerzyłbyś się byś się rozszerzył	rozszerzyłabyś się byś się rozszerzyła	rozszerzyłobyś się byś się rozszerzyło	rozszerzylibyście się byście się rozszerzyli	rozszerzyłybyście się byście się rozszerzyły
3 os.	rozszerzyłby się by się rozszerzył	rozszerzyłaby się by się rozszerzyła	rozszerzyłoby się by się rozszerzyło	rozszerzyliby się by się rozszerzyli	rozszerzyłyby się by się rozszerzyły

bezosobnik: rozszerzono by się

bezokolicznik: rozszerzyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozszerzywszy się

gerundium: rozszerzenie się

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: rozszerzać się

Rz_nieżywotny

+

rozszerzyć się

+

ogsł. *orz-širiti sę

Zob. szeroki