zdolny

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. umiejący

  • 2.

    taki, który potrafi coś zrobić
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Usposobienie człowieka

    cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

  • sprzeczne:  niezdolny
    • zdolny człowiek, mężczyzna; gatunek; zdolna istota, jednostka, osoba; struktura, władza; maszyna; energia, siła; zdolne urządzenie
    • zdolny do działania, do gry, do obrony, do pracy, do walki, do współdziałania, do współpracy; do lotu; do bohaterstwa, do jakichś czynów, do poświęceń; do realizacji czegoś, do stworzenia czegoś, do tworzenia czegoś; do przeciwstawienia się czemuś, do przezwyciężenia czegoś, do rozwiązywania problemów; do myślenia, do refleksji, do wymyślenia czegoś; do miłości, do odczuwania, do przeżywania
    • zdolny wypowiedzieć coś, wyrazić coś; udźwignąć coś, unieść coś; stworzyć coś, urzeczywistnić coś, wykonać coś, wyprodukować coś, wytworzyć/wytwarzać coś; pokonać coś, powstrzymać coś, przeciwstawić się czemuś, przezwyciężyć coś, sprostać czemuś, stawić czoła czemuś; dostrzec coś, odróżnić coś, określić coś; pojąć coś, wymyślić coś, zrozumieć coś; kochać, zabić, żyć; pomieścić kogoś/coś
    • potencjalnie zdolny
    • całkowicie zdolny
  • Potrzebny jest [...] silny rząd zdolny do działań energicznych.

    źródło: NKJP: Aleksander Hall: Cel - silny rząd, Gazeta Wyborcza, 1997-10-11/1997-10-12

    [...] samodzielną działalność gospodarczą podejmują raczej ludzie silni i odporni, zdolni do walki z przeciwnościami.

    źródło: NKJP: Maria Jarosz: Samobójstwa: ucieczka przegranych, 1997

    Oni dosłownie byli zdolni zabić kogoś lub ryzykować własne życie w obronie tego, co uważali za słuszne, dobre lub sprawiedliwe.

    źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003

    Zdaniem komentatorów, stworzenie w litewskim sejmie większości zdolnej obalić prezydenta wcale nie będzie proste [...].

    źródło: NKJP: Impeachment po litewsku, Dziennik Polski, 2003-12-13

    W wyniku doboru naturalnego powstały kompozycje gatunków zdolne do wspólnego bytowania w konkretnym środowisku.

    źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1997

  • część mowy: przymiotnik


    Stopień równy

    liczba pojedyncza
    m1 m2 m3 n1, n2 ż
    M. zdolny
    zdolny
    zdolny
    zdolne
    zdolna
    D. zdolnego
    zdolnego
    zdolnego
    zdolnego
    zdolnej
    C. zdolnemu
    zdolnemu
    zdolnemu
    zdolnemu
    zdolnej
    B. zdolnego
    zdolnego
    zdolny
    zdolne
    zdolną
    N. zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    zdolną
    Ms. zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    zdolnej
    W. zdolny
    zdolny
    zdolny
    zdolne
    zdolna
    liczba mnoga
    p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
    M. zdolni
    zdolni
    zdolne
    zdolne
    D. zdolnych
    zdolnych
    zdolnych
    zdolnych
    C. zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    zdolnym
    B. zdolnych
    zdolnych
    zdolnych
    zdolne
    N. zdolnymi
    zdolnymi
    zdolnymi
    zdolnymi
    Ms. zdolnych
    zdolnych
    zdolnych
    zdolnych
    W. zdolni
    zdolni
    zdolne
    zdolne
  • bez ograniczeń + zdolny +
    do CZEGO
    szyk: tylko postpozycja
    bez ograniczeń + zdolny +
    BEZOKOLICZNIK
    szyk: tylko postpozycja
  • Przymiotnik z przyrostkiem -ny < *-ьnъ od przedrostkowego  zdołać  (zob.)