ruszać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

wykonywać jakiegoś rodzaju ruch - mimowolne lub celowe przemieszczanie się

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

synonimy:

poruszać się

chłopak; ciało rusza się; usta ruszają się
ruszać się w rytm czegoś; w tańcu
ruszać się ochoczo, żwawo; leniwie, powoli
ruszać się i ćwiczyć, ruszać się i śpiewać, ruszać się i tańczyć; ruszać się i oddychać; nie żyć i nie ruszać się; leżeć i nie ruszać się, patrzyć i nie ruszać się, siedzieć i nie ruszać się
stój i nie ruszaj się

	Z duszą na ramieniu przestępuję z nogi na nogę, nie ruszając się jednak z miejsca. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998
	Wiedźmin dotknął językiem ruszającego się zęba, wypluł krew cieknącą z przeciętej wargi. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997
	Zwierzak nie żył, nie ruszał się. Z jego warg skapywały kropelki ciemnej krwi. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło, 2009
	Drewno, po którym szłam krok po kroku, było wilgotne i reagowało skrzypieniem i trzeszczeniem na każdy mój ruch. Most delikatnie ruszał się w rytm naszych kroków. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	– Widać już było po chłopakach radość z gry. Ruszali się żwawo. źródło: NKJP: (łm): Wreszcie wygrana, Gazeta Krakowska, 2007-08-02

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ruszałem się +(e)m się ruszał	ruszałam się +(e)m się ruszała	ruszałom się +(e)m się ruszało	ruszaliśmy się +(e)śmy się ruszali	ruszałyśmy się +(e)śmy się ruszały
2 os.	ruszałeś się +(e)ś się ruszał	ruszałaś się +(e)ś się ruszała	ruszałoś się +(e)ś się ruszało	ruszaliście się +(e)ście się ruszali	ruszałyście się +(e)ście się ruszały
3 os.	ruszał się	ruszała się	ruszało się	ruszali się	ruszały się

bezosobnik: ruszano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się ruszał będę się ruszać	będę się ruszała będę się ruszać	będę się ruszało będę się ruszać	będziemy się ruszali będziemy się ruszać	będziemy się ruszały będziemy się ruszać
2 os.	będziesz się ruszał będziesz się ruszać	będziesz się ruszała będziesz się ruszać	będziesz się ruszało będziesz się ruszać	będziecie się ruszali będziecie się ruszać	będziecie się ruszały będziecie się ruszać
3 os.	będzie się ruszał będzie się ruszać	będzie się ruszała będzie się ruszać	będzie się ruszało będzie się ruszać	będą się ruszali będą się ruszać	będą się ruszały będą się ruszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ruszajmy się
2 os.	ruszaj się	ruszajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ruszałbym się bym się ruszał	ruszałabym się bym się ruszała	ruszałobym się bym się ruszało	ruszalibyśmy się byśmy się ruszali	ruszałybyśmy się byśmy się ruszały
2 os.	ruszałbyś się byś się ruszał	ruszałabyś się byś się ruszała	ruszałobyś się byś się ruszało	ruszalibyście się byście się ruszali	ruszałybyście się byście się ruszały
3 os.	ruszałby się by się ruszał	ruszałaby się by się ruszała	ruszałoby się by się ruszało	ruszaliby się by się ruszali	ruszałyby się by się ruszały

bezosobnik: ruszano by się

bezokolicznik: ruszać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: ruszając się

gerundium: ruszanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: ruszający się

odpowiednik aspektowy: ruszyć się

Zob. ruszyć .