wziąć - Wielki słownik języka polskiego PAN

17.

skłonić kogoś do jakiegoś zachowania, zgodnego z intencjami osoby działającej, poprzez wzbudzenie w nim uczucia lub doprowadzenie do stanu, wyrażonego następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

wziąć na litość, na przeczekanie, na zmęczenie

Cytaty

Kiedy jeden ze studentów zemdlał podczas kolejnej poprawki, profesor się zdenerwował, posądził, że chce go wziąć na litość i... postawił dwóję [...].

źródło: NKJP: Iwona Polak: Wydarzenia na Wybrzeżu, gdzie student zabił siekierą wykładowcę, a drugiego ciężko ranił, odbiły się echem na wszystkich wyższych uczelniach, Express Ilustrowany, 2002-06-22

Związkowcy pogotowia nie są zachwyceni przedłużającymi się negocjacjami. Ich zdaniem, Fundusz chce ich wziąć na przeczekanie.

źródło: NKJP: (mst): W pogotowiu dogadują się, Gazeta Krakowska, 2004-07-20

[...] mówi, że jeszcze będzie próbował przekonać radnych. - Wezmę ich na zmęczenie, a jak mnie zdenerwują, to pomyślę o referendum.

źródło: NKJP: Dariusz Kortko : Jest, chociaż go nie ma, Gazeta Wyborcza, 1992-11-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wezmę	weźmiemy
2 os.	weźmiesz	weźmiecie
3 os.	weźmie	wezmą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wziąłem +(e)m wziął	wzięłam +(e)m wzięła	wzięłom +(e)m wzięło	wzięliśmy +(e)śmy wzięli	wzięłyśmy +(e)śmy wzięły
2 os.	wziąłeś +(e)ś wziął	wzięłaś +(e)ś wzięła	wzięłoś +(e)ś wzięło	wzięliście +(e)ście wzięli	wzięłyście +(e)ście wzięły
3 os.	wziął	wzięła	wzięło	wzięli	wzięły

bezosobnik: wzięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		weźmy
2 os.	weź	weźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wziąłbym bym wziął	wzięłabym bym wzięła	wzięłobym bym wzięło	wzięlibyśmy byśmy wzięli	wzięłybyśmy byśmy wzięły
2 os.	wziąłbyś byś wziął	wzięłabyś byś wzięła	wzięłobyś byś wzięło	wzięlibyście byście wzięli	wzięłybyście byście wzięły
3 os.	wziąłby by wziął	wzięłaby by wzięła	wzięłoby by wzięło	wzięliby by wzięli	wzięłyby by wzięły

bezosobnik: wzięto by

bezokolicznik: wziąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wziąwszy

gerundium: wzięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wzięcie	wzięcia
D.	wzięcia	wzięć
C.	wzięciu	wzięciom
B.	wzięcie	wzięcia
N.	wzięciem	wzięciami
Ms.	wzięciu	wzięciach
W.	wzięcie	wzięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wzięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wzięty	wzięty	wzięty	wzięte	wzięta
D.	wziętego	wziętego	wziętego	wziętego	wziętej
C.	wziętemu	wziętemu	wziętemu	wziętemu	wziętej
B.	wziętego	wziętego	wzięty	wzięte	wziętą
N.	wziętym	wziętym	wziętym	wziętym	wziętą
Ms.	wziętym	wziętym	wziętym	wziętym	wziętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wzięci	wzięci	wzięte	wzięte
D.	wziętych	wziętych	wziętych	wziętych
C.	wziętym	wziętym	wziętym	wziętym
B.	wziętych	wziętych	wziętych	wzięte
N.	wziętymi	wziętymi	wziętymi	wziętymi
Ms.	wziętych	wziętych	wziętych	wziętych

odpowiednik aspektowy: brać

Składnia

+

wziąć

+

KOGO + na CO

Pochodzenie

psł. *vъzęti, *vъzьmǫ 'wziąć, pochwycić, zabrać'

Czasownik z przedrostkiem *vъz- od psł. *(j)ęti (zob. jąć )