-
1.
głęboko i głośno zaczerpnąć powietrza i wypuścić je, dając wyraz swoim emocjom -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Stany psychiczne człowieka
zachowania emocjonalne -
- westchnąć na widok czegoś
- westchnąć nad swoją dolą
- westchnąć przez sen
- westchnąć z głębi piersi, z goryczą, z lubością, z politowaniem, z rezygnacją, z rozmarzeniem, z rozpaczą, ze smutkiem, z ubolewaniem, z ulgą, z uznaniem, z wyrzutem, ze współczuciem, z żalem; z podziwu, z zachwytu, z zazdrości
- westchnąć bezradnie, błogo, cicho, ciężko, głęboko, głośno, gorzko, jękliwie, marzycielsko, melancholijnie, nabożnie, ponuro, przeciągle, przejmująco, rozdzierająco, smętnie, smutno, tęsknie, współczująco, znacząco, żałośnie; mimowolnie, odruchowo
-
Odłożył słuchawkę i westchnął ciężko.
źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006
Zuzanna westchnęła i spojrzała na niego z pytaniem w oczach.
źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
Dziewczyny spojrzały po sobie i westchnęły bezradnie.
źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. westchnę
westchniemy
2 os. westchniesz
westchniecie
3 os. westchnie
westchną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. westchnąłem
+(e)m westchnął
westchnęłam
+(e)m westchnęła
westchnęłom
+(e)m westchnęło
westchnęliśmy
+(e)śmy westchnęli
westchnęłyśmy
+(e)śmy westchnęły
2 os. westchnąłeś
+(e)ś westchnął
westchnęłaś
+(e)ś westchnęła
westchnęłoś
+(e)ś westchnęło
westchnęliście
+(e)ście westchnęli
westchnęłyście
+(e)ście westchnęły
3 os. westchnął
westchnęła
westchnęło
westchnęli
westchnęły
bezosobnik: westchnięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. westchnijmy
2 os. westchnij
westchnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. westchnąłbym
bym westchnął
westchnęłabym
bym westchnęła
westchnęłobym
bym westchnęło
westchnęlibyśmy
byśmy westchnęli
westchnęłybyśmy
byśmy westchnęły
2 os. westchnąłbyś
byś westchnął
westchnęłabyś
byś westchnęła
westchnęłobyś
byś westchnęło
westchnęlibyście
byście westchnęli
westchnęłybyście
byście westchnęły
3 os. westchnąłby
by westchnął
westchnęłaby
by westchnęła
westchnęłoby
by westchnęło
westchnęliby
by westchnęli
westchnęłyby
by westchnęły
bezosobnik: westchnięto by
bezokolicznik: westchnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: westchnąwszy
gerundium: westchnięcie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. westchnięcie
westchnięcia
D. westchnięcia
westchnięć
C. westchnięciu
westchnięciom
B. westchnięcie
westchnięcia
N. westchnięciem
westchnięciami
Ms. westchnięciu
westchnięciach
W. westchnięcie
westchnięcia
odpowiednik aspektowy: wzdychać
-
Rz osobowy + westchnąć + -
psł. *vъzdъchnǫti 'westchnąć'
Por. tchnąć