-
1.
pejorat. człowiek, który łatwo zaznaje uczucia strachu i z tego powodu unika działań wiążących się z jakimkolwiek niebezpieczeństwem -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
określenia człowieka ze względu na jego usposobienie -
- straszny, wielki tchórz
- być; nazwać kogoś tchórzem
- uważać kogoś za tchórza
-
Nie bądź tchórzem. Jak się coś robi, to się za to odpowiada. Tak mnie przynajmniej uczono od przedszkola.
źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976
Nie należałem do tchórzy i z pewnością rzuciłbym się na niego, gdyby nie to, że był nieco szerszy i znacznie wyższy ode mnie, a w prawej ręce trzymał pistolet.
źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009
Miałeś rację, nazywając nas tchórzami. Nie umiemy walczyć, nawet z tymi, którzy nam szkodzą.
źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989
- A jeśli ucieknie? Wie przecież, czym to pachnie.
- Nie ma obawy. To tchórz.źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948
- Tchórze! [...] Niegodziwi tchórze! Zajęcze serca! Zmykacie, ratujecie skóry?
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza liczba mnoga M. tchórz
tchórze
ndepr tchórze
depr D. tchórza
tchórzów
C. tchórzowi
tchórzom
B. tchórza
tchórzów
N. tchórzem
tchórzami
Ms. tchórzu
tchórzach
W. tchórzu
tchórze
ndepr tchórze
depr Inne uwagi
W D. lm używa się również formy tchórzy
-
psł. *dъchor'ь 'to, co wydaje nieprzyjemną woń' > 'zwierzę wydalające ciecz o nieprzyjemnym zapachu, tchórz Mustela putorius'
Pierwotny rzeczownik (z przyrostkiem *-or’ь) określający nazwę wykonawcy czynności od psł. *dъchnǫti ‘wydawać zapach, woń’ (por. tchnąć ). Obserwacja zachowania zwierzęcia stała się podstawą do wyłonienia się sekundarnego znaczenia ‘człowiek bojaźliwy’.
Nagłosowe *dъch- po zaniku jeru w pozycji słabej ulegało upodobnieniu pod względem dźwięczności (*dъch- > *dch- > tch-) i dalszym fonetycznym przekształceniom (zwłaszcza w gwarach).