zaprząc

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. konia

  • 1.

    przywiązać konia lub inne zwierzę pociągowe do wozu, sań lub pługa za pomocą uprzęży
  • CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

    • zaprząc konia, woły
    • zaprzężony do bryczki, do dorożki, do furmanki, do karety, do pługa, do rydwanu, do sań, do wozu; zaprzężony w konie, w psy, w woły,
    • zaprzężony koń, wóz
  • Do wozu zaprzężono dwójkę koni. A potem, ponaglani przez grubego sierżanta, zbrojni wynieśli i załadowali pod płachtę spory zamczysty kufer.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

    [...] tu nagle kilka ulic, a na nich rozgwar, który wydał mi się ogłuszający, tu nieznośne szumy, piekielne bieganiny, powozy zaprzężone końmi, przeróżni ludzie przeróżnych kolorów skóry.

    źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980

    Iraccy chłopcy jadący wózkiem zaprzężonym w osiołka odkrzykują coś po arabsku [...]

    źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Desant z Bulandy, Polityka, 2003-08-09

    Do platform zaprzężono woły, i te pociągnęły statki po drewnianych szynach, obok dzielnicy Pera, po uprzednio wybudowanej drodze ku północnemu brzegowi Złotego Rogu.

    źródło: NKJP: Internet

    Niczym w wyścigu o złotodajne pola sunęły sanie lub trzykołowe wózki, zaprzężone przynajmniej w trzy psy.

    źródło: NKJP: Zawody Psich Zaprzęgów, Gazeta Wyborcza, 1993-11-29

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zaprzęgę
    zaprzęgnę
    zaprzęgniemy
    zaprzężemy
    2 os. zaprzęgniesz
    zaprzężesz
    zaprzęgniecie
    zaprzężecie
    3 os. zaprzęgnie
    zaprzęże
    zaprzęgą
    zaprzęgną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zaprzągłem
    +(e)m zaprzągł
    zaprzęgłam
    +(e)m zaprzęgła
    zaprzęgłom
    +(e)m zaprzęgło
    zaprzęgliśmy
    +(e)śmy zaprzęgli
    zaprzęgłyśmy
    +(e)śmy zaprzęgły
    2 os. zaprzągłeś
    +(e)ś zaprzągł
    zaprzęgłaś
    +(e)ś zaprzęgła
    zaprzęgłoś
    +(e)ś zaprzęgło
    zaprzęgliście
    +(e)ście zaprzęgli
    zaprzęgłyście
    +(e)ście zaprzęgły
    3 os. zaprzągł
    zaprzęgła
    zaprzęgło
    zaprzęgli
    zaprzęgły

    bezosobnik: zaprzęgnięto
    zaprzężono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zaprzążmy
    zaprzęgnijmy
    2 os. zaprząż
    zaprzęgnij
    zaprzążcie
    zaprzęgnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zaprzągłbym
    bym zaprzągł
    zaprzęgłabym
    bym zaprzęgła
    zaprzęgłobym
    bym zaprzęgło
    zaprzęglibyśmy
    byśmy zaprzęgli
    zaprzęgłybyśmy
    byśmy zaprzęgły
    2 os. zaprzągłbyś
    byś zaprzągł
    zaprzęgłabyś
    byś zaprzęgła
    zaprzęgłobyś
    byś zaprzęgło
    zaprzęglibyście
    byście zaprzęgli
    zaprzęgłybyście
    byście zaprzęgły
    3 os. zaprzągłby
    by zaprzągł
    zaprzęgłaby
    by zaprzęgła
    zaprzęgłoby
    by zaprzęgło
    zaprzęgliby
    by zaprzęgli
    zaprzęgłyby
    by zaprzęgły

    bezosobnik: zaprzęgnięto by
    zaprzężono by

    bezokolicznik: zaprząc
    zaprzęgnąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni:

    zaprzągłszy

    gerundium: zaprzęgnięcie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: zaprzęgnięty

    odpowiednik aspektowy: zaprzęgać

  • bez ograniczeń + zaprząc +
    CO + do CZEGO
    bez ograniczeń + zaprząc +
    CO + w CO
  • psł. *pręgti, *pręgǫ 'łączyć coś z czymś w pewną całość, zespalać, związywać'