-
1.
przywiązać konia lub inne zwierzę pociągowe do wozu, sań lub pługa za pomocą uprzęży -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Świat zwierząt
hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt -
antonimy: rozprząc
rozprzęgnąć
wyprząc
wyprzęgnąć
-
- zaprząc konia, woły
- zaprzężony do bryczki, do dorożki, do furmanki, do karety, do pługa, do rydwanu, do sań, do wozu; zaprzężony w konie, w psy, w woły,
- zaprzężony koń, wóz
-
Do wozu zaprzężono dwójkę koni. A potem, ponaglani przez grubego sierżanta, zbrojni wynieśli i załadowali pod płachtę spory zamczysty kufer.
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
[...] tu nagle kilka ulic, a na nich rozgwar, który wydał mi się ogłuszający, tu nieznośne szumy, piekielne bieganiny, powozy zaprzężone końmi, przeróżni ludzie przeróżnych kolorów skóry.
źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980
Iraccy chłopcy jadący wózkiem zaprzężonym w osiołka odkrzykują coś po arabsku [...]
źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Desant z Bulandy, Polityka, 2003-08-09
Do platform zaprzężono woły, i te pociągnęły statki po drewnianych szynach, obok dzielnicy Pera, po uprzednio wybudowanej drodze ku północnemu brzegowi Złotego Rogu.
źródło: NKJP: Internet
Niczym w wyścigu o złotodajne pola sunęły sanie lub trzykołowe wózki, zaprzężone przynajmniej w trzy psy.
źródło: NKJP: Zawody Psich Zaprzęgów, Gazeta Wyborcza, 1993-11-29
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zaprzęgę
zaprzęgnę
zaprzęgniemy
zaprzężemy
2 os. zaprzęgniesz
zaprzężesz
zaprzęgniecie
zaprzężecie
3 os. zaprzęgnie
zaprzęże
zaprzęgą
zaprzęgną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zaprzągłem
+(e)m zaprzągł
zaprzęgłam
+(e)m zaprzęgła
zaprzęgłom
+(e)m zaprzęgło
zaprzęgliśmy
+(e)śmy zaprzęgli
zaprzęgłyśmy
+(e)śmy zaprzęgły
2 os. zaprzągłeś
+(e)ś zaprzągł
zaprzęgłaś
+(e)ś zaprzęgła
zaprzęgłoś
+(e)ś zaprzęgło
zaprzęgliście
+(e)ście zaprzęgli
zaprzęgłyście
+(e)ście zaprzęgły
3 os. zaprzągł
zaprzęgła
zaprzęgło
zaprzęgli
zaprzęgły
bezosobnik: zaprzęgnięto
zaprzężono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zaprzążmy
zaprzęgnijmy
2 os. zaprząż
zaprzęgnij
zaprzążcie
zaprzęgnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zaprzągłbym
bym zaprzągł
zaprzęgłabym
bym zaprzęgła
zaprzęgłobym
bym zaprzęgło
zaprzęglibyśmy
byśmy zaprzęgli
zaprzęgłybyśmy
byśmy zaprzęgły
2 os. zaprzągłbyś
byś zaprzągł
zaprzęgłabyś
byś zaprzęgła
zaprzęgłobyś
byś zaprzęgło
zaprzęglibyście
byście zaprzęgli
zaprzęgłybyście
byście zaprzęgły
3 os. zaprzągłby
by zaprzągł
zaprzęgłaby
by zaprzęgła
zaprzęgłoby
by zaprzęgło
zaprzęgliby
by zaprzęgli
zaprzęgłyby
by zaprzęgły
bezosobnik: zaprzęgnięto by
zaprzężono by
bezokolicznik: zaprząc
zaprzęgnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaprzągłszy
gerundium: zaprzęgnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zaprzęgnięcie
zaprzężenie
zaprzęgnięcia
zaprzężenia
D. zaprzęgnięcia
zaprzężenia
zaprzęgnięć
zaprzężeń
C. zaprzęgnięciu
zaprzężeniu
zaprzęgnięciom
zaprzężeniom
B. zaprzęgnięcie
zaprzężenie
zaprzęgnięcia
zaprzężenia
N. zaprzęgnięciem
zaprzężeniem
zaprzęgnięciami
zaprzężeniami
Ms. zaprzęgnięciu
zaprzężeniu
zaprzęgnięciach
zaprzężeniach
W. zaprzęgnięcie
zaprzężenie
zaprzęgnięcia
zaprzężenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaprzęgnięty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zaprzęgnięty
zaprzężony
zaprzęgnięty
zaprzężony
zaprzęgnięty
zaprzężony
zaprzęgnięte
zaprzężone
zaprzęgnięta
zaprzężona
D. zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgniętej
zaprzężonej
C. zaprzęgniętemu
zaprzężonemu
zaprzęgniętemu
zaprzężonemu
zaprzęgniętemu
zaprzężonemu
zaprzęgniętemu
zaprzężonemu
zaprzęgniętej
zaprzężonej
B. zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgniętego
zaprzężonego
zaprzęgnięty
zaprzężony
zaprzęgnięte
zaprzężone
zaprzęgniętą
zaprzężoną
N. zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętą
zaprzężoną
Ms. zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętej
zaprzężonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zaprzęgnięci
zaprzężeni
zaprzęgnięci
zaprzężeni
zaprzęgnięte
zaprzężone
zaprzęgnięte
zaprzężone
D. zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
C. zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
zaprzęgniętym
zaprzężonym
B. zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgnięte
zaprzężone
N. zaprzęgniętymi
zaprzężonymi
zaprzęgniętymi
zaprzężonymi
zaprzęgniętymi
zaprzężonymi
zaprzęgniętymi
zaprzężonymi
Ms. zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
zaprzęgniętych
zaprzężonych
odpowiednik aspektowy: zaprzęgać
-
+ zaprząc + CO + do CZEGO+ zaprząc + CO + w CO -
psł. *pręgti, *pręgǫ 'łączyć coś z czymś w pewną całość, zespalać, związywać'