zaprząc - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

pot. zmusić jakąś osobę lub zwierzę do pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Ponieważ i mnie zaprzężono do przygotowań, bez oporu upinałam ozdobnie firanki, przecierałam kieliszki, gotowałam kajmak, czyściłam lustro, pucowałam blachę kuchenną i nosiłam drzewo [...]

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Uczniowie z Bielan sugerowali, by zwiększyć dopłaty dla gospodarstw z ogrzewaniem gazowym, a malczanie chcieli zaprzężenia do utylizacji odpadów na wysypisku dżdżownic kalifornijskich.

źródło: NKJP: (PW): Stawiają na eko-przyszłość, Gazeta Krakowska, 2005-04-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaprzęgę zaprzęgnę	zaprzęgniemy zaprzężemy
2 os.	zaprzęgniesz zaprzężesz	zaprzęgniecie zaprzężecie
3 os.	zaprzęgnie zaprzęże	zaprzęgą zaprzęgną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaprzągłem +(e)m zaprzągł	zaprzęgłam +(e)m zaprzęgła	zaprzęgłom +(e)m zaprzęgło	zaprzęgliśmy +(e)śmy zaprzęgli	zaprzęgłyśmy +(e)śmy zaprzęgły
2 os.	zaprzągłeś +(e)ś zaprzągł	zaprzęgłaś +(e)ś zaprzęgła	zaprzęgłoś +(e)ś zaprzęgło	zaprzęgliście +(e)ście zaprzęgli	zaprzęgłyście +(e)ście zaprzęgły
3 os.	zaprzągł	zaprzęgła	zaprzęgło	zaprzęgli	zaprzęgły

bezosobnik: zaprzęgnięto
zaprzężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaprzążmy zaprzęgnijmy
2 os.	zaprząż zaprzęgnij	zaprzążcie zaprzęgnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zaprzągłbym bym zaprzągł	zaprzęgłabym bym zaprzęgła	zaprzęgłobym bym zaprzęgło	zaprzęglibyśmy byśmy zaprzęgli	zaprzęgłybyśmy byśmy zaprzęgły
2 os.	zaprzągłbyś byś zaprzągł	zaprzęgłabyś byś zaprzęgła	zaprzęgłobyś byś zaprzęgło	zaprzęglibyście byście zaprzęgli	zaprzęgłybyście byście zaprzęgły
3 os.	zaprzągłby by zaprzągł	zaprzęgłaby by zaprzęgła	zaprzęgłoby by zaprzęgło	zaprzęgliby by zaprzęgli	zaprzęgłyby by zaprzęgły

bezosobnik: zaprzęgnięto by
zaprzężono by

bezokolicznik: zaprząc
zaprzęgnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zaprzągłszy

gerundium: zaprzęgnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaprzęgnięcie zaprzężenie	zaprzęgnięcia zaprzężenia
D.	zaprzęgnięcia zaprzężenia	zaprzęgnięć zaprzężeń
C.	zaprzęgnięciu zaprzężeniu	zaprzęgnięciom zaprzężeniom
B.	zaprzęgnięcie zaprzężenie	zaprzęgnięcia zaprzężenia
N.	zaprzęgnięciem zaprzężeniem	zaprzęgnięciami zaprzężeniami
Ms.	zaprzęgnięciu zaprzężeniu	zaprzęgnięciach zaprzężeniach
W.	zaprzęgnięcie zaprzężenie	zaprzęgnięcia zaprzężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaprzęgnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaprzęgnięty zaprzężony	zaprzęgnięty zaprzężony	zaprzęgnięty zaprzężony	zaprzęgnięte zaprzężone	zaprzęgnięta zaprzężona
D.	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgniętej zaprzężonej
C.	zaprzęgniętemu zaprzężonemu	zaprzęgniętemu zaprzężonemu	zaprzęgniętemu zaprzężonemu	zaprzęgniętemu zaprzężonemu	zaprzęgniętej zaprzężonej
B.	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgniętego zaprzężonego	zaprzęgnięty zaprzężony	zaprzęgnięte zaprzężone	zaprzęgniętą zaprzężoną
N.	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętą zaprzężoną
Ms.	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętej zaprzężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaprzęgnięci zaprzężeni	zaprzęgnięci zaprzężeni	zaprzęgnięte zaprzężone	zaprzęgnięte zaprzężone
D.	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych
C.	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym	zaprzęgniętym zaprzężonym
B.	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgnięte zaprzężone
N.	zaprzęgniętymi zaprzężonymi	zaprzęgniętymi zaprzężonymi	zaprzęgniętymi zaprzężonymi	zaprzęgniętymi zaprzężonymi
Ms.	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych	zaprzęgniętych zaprzężonych

odpowiednik aspektowy: zaprzęgać

Składnia

+

zaprząc

+

KOGO/CO + (do CZEGO)

Pochodzenie

psł. *pręgti, *pręgǫ 'łączyć coś z czymś w pewną całość, zespalać, związywać'