samorzutny

[...] ani nauczycielstwo, ani uczniowie nie podporządkowali się zarządzeniom okupacyjnym. Niemal następnego dnia podjęto tajne nauczanie na poziomie szkoły średniej. Zbieżna inicjatywa nauczycielstwa i rodziców, świadome zaangażowanie młodzieży, sprawiły, że miało ono w pełni żywiołowy i samorzutny charakter.

źródło: NKJP: Przymus nauczania, Dziennik Polski, 1998-07-17

Polskie patrole policyjne prowadziły również samorzutne działania odwetowe, atakując wioski ukraińskie.

źródło: NKJP: Jarosław Gdański: Na progu kolaboracji, Polityka, 2007-08-25

Popierano samorzutną inicjatywę młodzieży, stwarzano odpowiednie warunki do wyrabiania cech potrzebnych w pełnieniu zawodu nauczycielskiego. W osiąganiu tych celów służyły działające organizacje uczniowskie, a przede wszystkim przodujący samorząd szkolny i drużyna harcerska.

źródło: NKJP: Tadeusz Jałmużna: Zakłady kształcenia nauczycieli w Łodzi w latach 1918-1998, 2001

Wiosną 1945 r. rozpoczął się samorzutny napływ ludności polskiej na ziemie poniemieckie.

źródło: NKJP: Mgr Krystyna Jachieć | Kraków; Bogusław Kaczmarek, poseł II kadencji | Gdańsk, Listy, Polityka, 2004