-
2.
pot. kara śmierci przez powieszenie -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Prawo i łamanie prawa
więzienie i kara
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Bieg życia
śmierć -
- szubienica groziła komuś za coś
-
Kodeks karzący z 1818 roku - pierwsza rodzima kodyfikacja karna - przewidywał za kradzieże więzienie warowne z przykuciem do taczek, którego czas trwania był zależny od wyrządzonej szkody; w przypadku pięciokrotnej recydywy groziła szubienica.
źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Intymne życie niegdysiejszej Warszawy, 2008
Dramat jego życia polegał na tym, że władze komunistyczne – za to, że był oddanym żołnierzem i wywiadowcą AK – uznały go za „wroga ludu”, aresztowały, a w 1946 roku skazały na śmierć. Uniknął szubienicy, lecz wiele lat spędził w więzieniu we Wronkach, a potem długo jeszcze poddawany był [...] szykanom.
źródło: NKJP: Sławomir Kmiecik: Cichociemny, Polska Głos Wielkopolski, 2005-01-29
Za to powinna być szubienica.
źródło: NKJP: Jacek Cegła: Na politycznym rozdrożu, Dziennik Słupski, 2000-10-06
Po załamaniu się potęgi jego mocodawców S. był przezorniejszy niż ukarany doraźnie szubienicą K. i uciekł znaną drogą do Andersa, który nie interesował się przeszłością nowego wiernego zwolennika.
źródło: NKJP: Marek Lubaś-Harny Góralski wstyd, Gazeta Krakowska, 2002-09-27
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. szubienica
szubienice
D. szubienicy
szubienic
C. szubienicy
szubienicom
B. szubienicę
szubienice
N. szubienicą
szubienicami
Ms. szubienicy
szubienicach
W. szubienico
szubienice
Inne uwagi
Zwykle lp
-
psł. *šibenica
Rzeczownik z przyrostkiem -ica od pierwotnego imiesłowu *šibenъ (*šubenъ?), stanowiącego derywat od czasownika z rdzeniem *šib- (pokrewnego *chyb-) 'smagać; bić; kołysać się, chwiać się', z nie do końca wyraźną semantyczną motywacją. Przypuszcza się, że początkowo wyraz mógł oznaczać 'miejsce wykonywania kary chłosty' > 'miejsce kaźni' (Bor). Ze względu na specyfikę wykonywania powieszeń, cechy materiału, z którego wykonany był prototyp urządzenia (sprężystość i elastyczność) oraz możliwość zestawienia wyrazu z psł. rzeczownikiem *šiba 'sprężysta, łatwo odginająca się gałąź', istnieją przesłanki do rekonstrukcji znaczenia 'urządzenie, którego giętkie ramię (z gałęzi), wracało po uwolnieniu do wyjściowej pozycji, unosząc zawieszony ładunek'. O szczegółach i próbie objaśnienia nieregularnego w stosunku do innosłowiańskich kontynuantów wokalizmu -u- w wyrazie polskim ("paradygmat alternacyjny o postaci *šibti *šubetь") - zob. Babik 62-3.