zżąć
-
ściąć zboże lub inne rośliny za pomocą odpowiedniego narzędzia lub maszyn
-
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Ziemia
rolnictwo -
- zżąć łan (pszenicy, zboża), pole, pszenicę, snop (zboża) zboże, żyto; koniczynę, trawę
- zżąć coś kosą, sierpem
-
Następnie jeszcze tylko przewodnik zżął tyle zboża, aby ustawić snopki w kopicę i wetknąć w nią krzyż wykonany z patyków przewiązanych słomą. Po czym ruszono do pracy. Tak rozpoczynały się żniwa na dawnej polskiej wsi.
źródło: NKJP: (eva): Posmakować chleba i masła, Euroregio Glacensis, 2000
W Dominikowicach [...] pierwszy hektar żyta został zżęty snopowiązałką. - Kombajnem wychodzi za drogo - wyjaśnia rolnik. - Mamy maszynę i trzeba ją wykorzystywać.
źródło: NKJP: (kk): Staje snopek koło snopka, Dziennik Łódzki, 2004-07-27
„Do 23 lipca zżęto 37 hektarów pszenicy” - donosi jeden z ostatnich raportów. I nieważne, że tak naprawdę to kołchoźnicy uporali się ledwie z 14 ha, a później dwa kombajny (rok produkcji 1970) odmówiły posłuszeństwa. - Musieliśmy tak napisać, żeby zgadzała się ilość zużytego paliwa [...].
źródło: NKJP: Żniwa prezydenta, Dziennik Polski, 2002-08-09
Sprzątanie zboża sierpem miało swój określony cel. Tylko bowiem słoma po zżęciu sierpem mogła być wykorzystana jako strzecha do przykrywania domostw.
źródło: NKJP: Jacek Szwic: Wioska, której nie ma, Życie Podkarpackie, 2009-07-15
Na podłęczyckiej wsi śpiewano: a, wy Niemce, wy nie wiecie, Luter Marcin siedzi w życie. Jak Polacy żyto zeżną, to was Niemce diabli wezmą.
źródło: NKJP: Lustrzane odbicie szatana, Dziennik Polski, 2006-01-21
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zeżnę
zeżniemy
2 os. zeżniesz
zeżniecie
3 os. zeżnie
zeżną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zżąłem
+(e)m zżął
zżęłam
+(e)m zżęła
zżęłom
+(e)m zżęło
zżęliśmy
+(e)śmy zżęli
zżęłyśmy
+(e)śmy zżęły
2 os. zżąłeś
+(e)ś zżął
zżęłaś
+(e)ś zżęła
zżęłoś
+(e)ś zżęło
zżęliście
+(e)ście zżęli
zżęłyście
+(e)ście zżęły
3 os. zżął
zżęła
zżęło
zżęli
zżęły
bezosobnik: zżęto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zeżnijmy
2 os. zeżnij
zeżnijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zżąłbym
bym zżął
zżęłabym
bym zżęła
zżęłobym
bym zżęło
zżęlibyśmy
byśmy zżęli
zżęłybyśmy
byśmy zżęły
2 os. zżąłbyś
byś zżął
zżęłabyś
byś zżęła
zżęłobyś
byś zżęło
zżęlibyście
byście zżęli
zżęłybyście
byście zżęły
3 os. zżąłby
by zżął
zżęłaby
by zżęła
zżęłoby
by zżęło
zżęliby
by zżęli
zżęłyby
by zżęły
bezosobnik: zżęto by
bezokolicznik: zżąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zżąwszy
gerundium: zżęcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zżęcie
zżęcia
D. zżęcia
zżęć
C. zżęciu
zżęciom
B. zżęcie
zżęcia
N. zżęciem
zżęciami
Ms. zżęciu
zżęciach
W. zżęcie
zżęcia
imiesłów przymiotnikowy bierny: zżęty
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zżęty
zżęty
zżęty
zżęte
zżęta
D. zżętego
zżętego
zżętego
zżętego
zżętej
C. zżętemu
zżętemu
zżętemu
zżętemu
zżętej
B. zżętego
zżętego
zżęty
zżęte
zżętą
N. zżętym
zżętym
zżętym
zżętym
zżętą
Ms. zżętym
zżętym
zżętym
zżętym
zżętej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zżęci
zżęci
zżęte
zżęte
D. zżętych
zżętych
zżętych
zżętych
C. zżętym
zżętym
zżętym
zżętym
B. zżętych
zżętych
zżętych
zżęte
N. zżętymi
zżętymi
zżętymi
zżętymi
Ms. zżętych
zżętych
zżętych
zżętych
-
+ zżąć + CO + (CZYM)
Datacja przybliżona.